Ağıt

09 Nisan 2012 Pazartesi, 10:39

Nagihan AKARSEL/Özgür Gündem

Bu hafta bir ağıt yakılıyordu Ankara’da. Öyle bir ağıt ki hüzün, hayal kırıklığı, güvensizlik, umut, acı birlik olmuştu adeta. En çok acı ve hayal kırıklığı vardı ama. Anlatıla anlatıla akıtılamayan, hâlâ kanayan yaralar vardı bu ağıtın içinde. Kanayan içe doğru akan, hesabı sorulamayan, dışa kendini atamayan acılar...

Türkiye’nin dört bir yanından gelmişlerdi. Kimi okuduğu kitaptan dolayı işkencelerden geçen oğlunun, kimi uğradığı tecavüzden dolayı hamile kalan ve o çocuğu doğurup başkalarına verdikten sonra ortadan kaybolan kadınların -kız kardeşlerinin-, kimi koyunlarını otlatırken alınıp götürülen çocuğunun, kimi kafasına çivi çakılarak öldürülen arkadaşının hesabını soruyordu. Kimi Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi’nde tek tip elbise giymediğini vasiyet eden Necmettin Büyükkaya’nın -can yoldaşının- o tek tip elbiseyi giymediğini söylemek için oradaydı. Kimi de gözleri açık giden sevdiği için oradaydı.

Çocuğunun mezarını öğrenmeden bu dünyadan göçmeyeceğini söyleyen adeta hayatla inatlaşan 105 yaşındaki Berfo Ana’nın 32 yıldır kapanmayan kapısı gibiydi o yara. Çocuğunun mezarının nerede olduğunu öğrenmedikçe kapanmayacaktı Berfo Ana’nın gözleri. Bu dünyadan göçmeyecekti. Evet tıpkı Berfo Ana’nın kapanmayan kapısı, kapanmayan gözleri gibi o yarada kapanmıyordu. Hepsinin gözlerindeki o hüzün bunu anlatıyordu sanki.

“Eşim Enver Karagöz öldüğünde 3 defa gözlerini kapatmaya çalıştık. Ama kapanmadı. Enver gözleri açık gitti. Benim de, bizim de gözlerimiz açık gitmesin istiyorum. Bu nedenle buradayım. Onun için tek yumruk olalım” diyordu Işılay Karagöz. Yoldaşlarına sesleniyordu. Ama hayal kırıklığı yaşıyordu. Ankara Adliyesi’nin önünde duran binlerin iki ayrı platformdan yönlendirilmesi buldozer gibi toplumun üzerinden, toplumun vicdanı olan solun üzerinden geçen 12 Eylül darbesinin resmiydi adeta.

12 Eylül ile hesaplaşmak için orada olan ve adalet nöbeti tutan her 5 kişiden birinin elinde bir bayrak vardı. Renkleri farklı olan. Ama acıları ortaktı, kendilerini ait hissettikleri temsiliyetler farklı olsa da... “Darbeciler bizi ayırırken aramızda ayrım yapmadılar. Biz de onlara karşı birlikte olalım. Tek yumruk olalım” diye haykırıyordu Işılay Karagöz. Çığlık atıyordu adeta. Darbenin yarattığı en büyük yenilgi buydu. Ve darbecilerin her ne şekilde olursa olsun yargılandığı o gün bu fotoğraf gözlerinin içine içine batıyor, sözcükleri boğazında düğümleniyordu sanki. Mevlana’nın ağıtı dilime dolandı o an, “Gül bahçesi güzün geleceğini duysaydı, uçan kuş avlanacağını bilseydi, gül bahçesi hem güle hem dala ağlardı, uçan kuş uçmaktan vazgeçer ağlardı”...

Evet belki de kendimizi ait hissettiğimiz yerlerdeydik. Bu gayet doğal bir durum elbette. Ama ‘Bu aidiyetin ölçüsünü belirleyen nedir?’ sahiden. Burada durup bir kez daha kendimizi sorgulamamız gerektiğini düşünüyorum. Belki bu ölçünün bireysel yaşam anlayışları, Türkiye’de bulunan sorunlara farklı bakış açıları olduğunu söyleyeceğiz. Nitekim böylesi farklı yaklaşımlarda son derece doğal bir durumu ifade ediyor. Ancak acısı ortak olan ve bu acıları aynı ağıtta vücut bulan insanlar olarak birlik olmak o kadar zor değil. Birlik olmak için gerekçelerimiz daha fazla çünkü. Yıllardır sürgünde eşiyle birlikte mücadele eden, sonra onu son yolculuğuna uğurlayan Işılay Karagöz’ün çığlığı da bunun bir ifadesiydi aslında.

Sahiden de bu coğrafyanın acısı da, direnişi de, yargılama usulleri de, işkenceleri de nev-i şahsına münhasır. güçlü bir siyasal ve askeri geleneği sahip olan bir iklimin insanları olmakla bağlantılı bir durum belki de. Herşeyi siyasal bir ölçü ile değerlendirme anlayışının bir sonucu ya da. Bu çok uzun bir mesele aslında. Ancak acılarını güce dönüştürememiş bunun yerine bölünerek güç kaybetmiş bir sol geleneğin 12 Eylül davası sırasında yansıyan fotoğrafının bu davada devleti aklamak isteyenlerin işine yarayacağı da apaçık ortada. Onun için ‘Birlikten güç doğar’ sözünün önemsenmesi gerektiğine inanıyorum