Ders notları!

27 Şubat 2011 Pazar, 07:57

L.DOĞAN TILIÇ/Birgün

Gazetecilik öğrencileriyle yaptığım ilk derste elimde boş kağıtlardan oluşan bir dosya, bir de boş telefon defteri olur.

“Bunlar doldukça gazeteci olursunuz” derim, “bunlar ne kadar nitelikli ve iyi dolarsa, siz de o kadar nitelikli ve iyi gazeteciler olursunuz.”

Şimdi bilgisayar icat oldu mertlik bozuldu ya, benim o yıllar önce elimde tutup gösterdiğim boş beyaz kağıtlar artık eski etkiyi yapmıyor galiba. “Bu kağıtlar” derdim, “sizin arşiviniz olacak”.

“Arşiv bir gazetecinin olmazsa olmazıdır. Arşiv yapacağım diye uğraşırsanız zorlanırsınız.
Sıkıcı olabilir.
Ama günde birkaç dakikanızı ayırın.

O güne ilişkin notlarınızı yazın.
Boş bir kağıdın tepesine ‘sakız’ yazın sözgelimi. ‘Sakız’dan haber mi olur, demeyin. Birkaç gün sonra bir reklamdan etkilenip, altına sakızın diş ve ağız sağlığı açısından önemine ilişkin not düşersiniz.

Bir Orta Asya ya da Ortadoğu seyahatinde pazarlarda, bakkallarda satılan Türk sakızlarını görüp onun ülke ekonomisi içindeki yerine dair bir şeyler kararlarsınız.

Belki bir Hollywood filminde bir ülkeyi işgal eden ABD askerlerinin sempati için çocuklara sakız dağıttığını görür, sakızın emperyalizmin kültürel araçlarından birine dönüştüğünü düşünür, not edersiniz.

Bir süre sonra tek sözcükle başladığınız kağıt dolar. Öyle fazla da zorlanmadan sakız konusunda bir makale yazacak arşiv malzemeniz oluşur.”

Artık, arşivler bilgisayarda yapılıyor tabii. Telefon defterlerinin yerini de telefonların hafıza kartları aldı.

Olsun, ben telefon defterini de gösterip; “Bu sizin için ilişki demek” derim.

“Bu defterdeki numaralar arttıkça, kaynaklarınızın sayısı artacak. Ne kadar çok ve çeşitli kaynağa ve ne kadar zengin bir arşive sahipseniz, o kadar iyi gazeteci olursunuz.”

Sonra, kaynakla gazeteci arasındaki ilişkinin nasıl olması gerektiğine dair konuşuruz. Mesafeli bir yakınlık! Dilediğinde ulaşabileceğin ama laubali olmayan saygın bir ilişki. Vesaire, vesaire…

Son zamanlarda, bu ders notlarımı yırtıp atsam mı diye düşünüyorum.

Kaynakları ve arşivi pimi çekilmiş bomba gibi çalışma odalarında duruyor gazetecilerin. Bilgisayardaki arşivinize sizin koymadığınız şeyler konabiliyor uzaktan.

Telefon rehberinize “sehven” yüzlerce numara yüklenebiliyor. Sonra, al başına belayı!

Yolun yarısını çoktan tüketmişler neyse de, gazetecilik adayı öğrencilerin hayatlarını bu türden tehlikeli ders notlarıyla karartmanın anlamı var mı?

Ne hale geldi memleket!

Nuray Mert, soyadı gibi bir duruşla ve de akademik bir kaliteyle düşüncelerini ortaya koyuyor yıllardır.

“Türkiye’de siyasetin ‘sivil otoriter’ bir yere savrulmasından” duyduğu kaygıları ifade ettiği için, OdaTV aramasından basına sızdırılan bir mektup nedeniyle “bilinçli bir itibarsızlaştırma harekatının hedefi” haline getirileceğini düşünüyor. Söyledikleri ve yazdıkları yüzünden “sıkıntısız bir hayat yerine sıkıntılı bir hayatı” göze alması gerektiğine inanıyor ve “Hodri meydan” diyor.

Son derece olağan durumların “kahramanlık” ve “meydan okuma” gerektirdiği iklimlere demokrasi denmiyor!

Ahmet Şık… Radikal’de yaptığı haberlerden tanıdığım bir “muhabir”. O da OdaTV’de çıkan “belge”lerden dolayı başına bir çorap örülmesini bekleyenlerden.

Çoktan karalama ve itibarsızlaştırma harekatının hedefine kondu bile.

Belli ki, bir arşivi varmış Ahmet Şık’ın. Arşivine ve kaynaklarına dayanarak kitap yazmaktaymış.

O kitap için polis kaynaklarıyla konuşmuş… Nokta’da “darbe” haberleri yaparken “liberal”, sonra devlet içindeki cemaat yapılarına dikkat çeken kitap hazırlarken “ulusalcı-darbeci” yapılıvermiş. Yaptığı işe “Bu gazetecilik” demek artık ne kadar zorlaştıysa, arşivinin ve kaynak ilişkilerinin kurbanı edilmek isteniyor Şık.

Ahmet Hakan, Soner Yalçın olayından çıkardığı 11 dersi yazmıştı geçen gün. Beşinci ders: “Hemen ve derhal bilgisayarımdaki bütün notları temizlemeliyim.”

Ben de “Artık” diyorum, “çocuklara arşiviniz kaynaklarınız olsun demekten vaz mı geçsem.” Bu iş bayağı tehlikeli olmaya başladı. Yakmayayım sabileri!