Devlet bankalar� niye s�cak para getiriyor

24 Eyl�l 2014 �ar�amba, 09:33

S�leyman Ya�ar /TARAF

T�rkiye�de bankac�l�k sistemi 2001 krizine kanunsuz girdi. �Niye kanunsuz girdi� diyerek sorarsan�z, Anayasa Mahkemesi bankalar� hizaya sokacak kanununu iptal etmi�ti. ��te bu nedenle ba��bo� kalan bankalar krize giden yolun ta�lar�n� kendileri d��ediler. Kanunsuz bankac�l�k sistemi y�netilemedi ve kriz geldi.

Bu arada devlet bankalar�n�n da kanunu olmayan bankac�l�k nedeniyle o d�nemde i�lerinin bo�alt�ld���n� hemen belirtelim.

Tabii ya�anan 2001 krizinin ard�ndan bankac�l�k sistemi yeniden d�zenlendi. Yeni bir bankalar kanunu ��kar�ld�. Ve 2008 krizinde d�nyada dev bankalar ��kerken �lke ekonomisinin ayakta kalmas�n� bu yeni kurulan bankac�l�k sistemi sa�lad�.

Niye yapt�k bu k�sa a��klamay�?

�undan yapt�k; Merkez Bankas��n�n en son duyurdu�u k�sa vadeli d�� bor� verilerinde ilgin� bir geli�me var.

Ne mi bu ilgin� geli�me?

Bu ilgin� geli�me �u; devlet bankalar�n�n k�sa vadeli d�� bor�lar� h�zla �o�al�yor.

Bak�n nas�l �o�al�yor kamu bankalar�n�n k�sa vadeli d�� borcu; 2013 y�l�n�n ilk �eyre�inde kamu bankalar�n�n toplam d�� bor�lar� 12,5 milyar dolar tutar�ndayken 2014��n temmuz ay�nda k�sa vadeli d�� bor� tutar� 19 milyar dolara y�kseldi. Yani y�zde 52 oran�nda artt�. Oysa ayn� d�nemde �zel bankalar�n k�sa vadeli d�� bor� toplam� 66,6 milyar dolar tutar�ndayken 75,3 milyar dolar oldu. Ve y�zde 13 oran�nda �o�ald�.

Peki, k�sa vadeli d�� bor� art��� ne anlama geliyor?

�u anlama geliyor. Bir �lkenin k�sa vadeli d�� bor�lar�n�n �o�almas� o �lkenin k�r�lganl���n� art�r�r. �� ve d�� �oklara kar�� �lkeyi dayan�ks�z h�le getirir. Bu arada hemen bankac�l�k sisteminin bir zafiyetini belirtelim. Bu �lkede bankalar�n toplam kredi tutar� 1 trilyon 168 milyar liraya ula�t�. Bir de bankalar�n elinde 292 milyar lira tutar�nda menkul k�ymet var. Yani bankalar�n toplam kulland�klar� para 1 trilyon 460 milyar lira oluyor. Oysa bankalardaki toplam mevduat 1 trilyon 79 milyar lira tutuyor. Yani 381 milyar lira bankalar�n mevduat d��� bor�lar� oluyor. Ve borcun b�y�k k�sm� d�� bor� olarak al�n�yor.

��te bu dengesiz yap�y� devlet bankalar� �imdi h�zla s�cak para getirip destekliyorlar. Bir de bu paralar�n nereye yat�r�ld��� da �nemli. Devlet bankas� s�cak parayla ne yapacak? Bu sorunun hakl� bir cevab� da ortada yok hen�z. ��nk� s�cak parayla kaliteli yat�r�m yap�lmaz. Anlayaca��n�z son d�nemde devlet bankalar� bu �lkenin k�r�lganl���n� art�r�yor. Aman dikkat.