�slami banka batmaz ki

22 Eyl�l 2014 Pazartesi, 09:21

S�leyman Ya�ar /TARAF

�slami bankac�l�k k�r- zarar ortakl��� ilkesine g�re �al���r. ��te bu ilke, kayna��n� �slam��n de�erlerinden al�r. Dolay�s�yla �slami de�erlere g�re �al��an banka mevduat sahiplerine sabit bir gelir taahh�t etmez. Toplad��� paray� da sabit getiriyle satmaz.

Yani konvansiyonel bankac�l�kta oldu�u gibi belli bir d�nem i�in belli bir faiz taahh�d� yoktur �slami bankada.

��nk� �slam;

Bir, faizin servetin az�nl���n elinde toplanmas�na neden oldu�unu, bu az�nl���n emek sarfetmeden ya�ad���n� ileri s�rer. B�yle bir ya�am� ahlakl� bulmaz.

�ki, riski g�ze almadan elde edilen kazan�lar� kabul etmez.

��, faiz, yat�r�m ve istihdam� engeller.

��te bu nedenlerle �slami bankalar toplad�klar� mevduat� konvansiyonel bankalarda oldu�u gibi faizle kredi olarak kulland�rmazlar. Yat�r�ma d�n��t�r�rler paralar�n�. Yat�r�m k�r ederse, k�r, projeyi y�neten emekle sermayedar aras�nda payla��l�r. Zarar ederse zarar payla��l�r. H�lbuki konvansiyonel banka faizle toplad��� mevduat� yine faizle kredi olarak kulland�r�r. Faiz fark�ndan kazan� eder. �slami banka bu t�rden kazan�lar� �slam�a uygun bulmaz.

Yine �slam�da yat�r�mdan kazan�lan para tekel ya da kartel yoluyla elde edilmi�se makbul de�ildir. Yani �slam a��r� k�r� da kabul etmez.

Hatta bu nedenle �slami bankac�l�k finansal t�rev �r�nler �zerine i�lem yapmaz. Dolay�s�yla �slami bankan�n mevduat sahibine sabit bir gider y�k�ml�l��� yoktur. Ve toplad��� paray� t�rev �r�nlere yat�rarak bat�rmas� da s�zkonusu olamaz.

Hemen yak�n d�nemden bir �rnek verelim. Ve �u soruyu soral�m �2008 krizinde konvansiyonel bankalar niye batt�?�

Konvansiyonel bankalar batt� ��nk� a��r� k�r h�rs�yla t�rev �r�nlere yo�un yat�r�m yapt�lar. B�ylece reel kesim �retimiyle, ihra� edilen finansal �r�n aras�ndaki fark 13 kat�na y�kseldi. Yani d�nya �retimi 74 trilyon dolar d�zeyindeyken bu �retimin �zerine kurulan k�resel finansal t�rev �r�n tutar� 950 trilyon dolara y�kseldi. K�saca k���ttan bir kule kuruldu.

H�lbuki �slami bankac�l�kta finansal t�rev �r�n kullan�m� etik bulunmad���ndan �slami bankalar ve �slami fonlar batmad�. O h�lde �slami bankan�n batmas� s�zkonusu olamaz. Ancak bu t�rden banka h�rs�zl�k olursa batar. B�yle bir durumdan da ba��ms�z kurumlar�n haberinin olmamas� m�mk�n de�il. ��nk� g�nl�k denetim var bankac�l�k sisteminde. Ba��ms�z kurum, her g�n b�t�n bankalar�n i�lemlerini, aktif ve pasif vaziyetlerini inceliyor. Diyelim ki bir g�n g�z�nden ka��rd�n ikinci g�n ka��rmazs�n.

Anlayaca��n�z �slami bankay� bat�rmak isteyenler asl�nda �slam eti�iyle problem ya��yorlar.