|
2014 yerel se�imlerine ili�kin rakamlar netle�ti. Buna g�re, AK Parti�nin oyu %43.3, CHP�ninki %25.6, MHP�nin 17.6, BDP�nin ise Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) ve Ahmet T�rk ile birlikte hesap edildi�inde %6.5. (Bu hesapta �l Genel Meclisi ve B�y�k�ehir Belediye Meclisi oranlar�n�n toplam� esas al�n�yor. Zira her zaman genel se�imlerle bir k�yas yapabilmek i�in, �l Genel Meclisi oranlar�na dayan�lm��t�r.)
2011 genel se�imlerinde AK Parti %49.9, CHP %25.9, MHP %12.9, BDP�li ba��ms�zlar %6.5 oran�nda
oy alm��t�.
Demek 2011�den 2014�e kadar ge�en s�re i�inde, AK Parti 6.6 puan geriledi. CHP a�a�� yukar� yerinde sayd�; en b�y�k ilerleme MHP�de g�ze �arp�yor. MHP, oyunu 4.7 puan art�rd�. BDP ayn� kald�. Saadet Partisi�nde de art�� g�ze �arp�yor. 2011�de %1.2 oran�nda oy alan SP, %2.7�ye ��kt�.
Mutlak rakamlara bakt���m�zda, AK Parti�nin 2011�de 21 milyon 466 bin oyu vard�. 2014�te 19 milyon 198 bin oy ald�. (2 milyondan fazla oy kaybetti.)
CHP�nin 2011�deki oyu 11 milyon 141 bindi. Bug�n 11 milyon 347 bin. Art�� c�zi... MHP, 2011�de 5 milyon 575 bin olan oyunun, 7 milyon 819 bin ile bir hayli �zerine ��kt�. (Art�� 2 milyon 300 bin.) BDP de a�a�� yukar� yerinde sayan partilerden biri. 2011�de 2 milyon 826 bin oyu vard�; 2014�te Halklar�n Demokratik Partisi ve ba��ms�z giren Ahmet T�rk��n oyuyla birlikte bu rakam� ancak 3 milyona y�kseltebildi.
Son se�imlerde B�y�k Birlik Partisi ve Saadet Partisi�nin oy oranlar�nda %100�l�k bir art�� g�zleniyor. 2011�de BBP�nin oyu 315 bindi; 2014�te 693 bine t�rmand�. Ayn� �ekilde SP�ye oy veren se�men say�s� 535 binden 1 milyon 222 bine ��kt�.
2011�den 2014�e kadar se�men say�s�nda 2 milyondan fazla art�� oldu. Ge�erli oy say�lar� k�yasland���nda 2011�de ge�erli oy say�s� 42 milyon 973 bindi; 2014�te ise 44 milyon 290 bin. (Yani 1 milyon 300 binden fazla oy kullan�ld�.)
De�erlendirme:
1 milyon 300 bin ilave oy devreye girdi. AK Parti buna ra�men 2011�e k�yasla 2 milyon daha az oy ald�. MHP ise oyunu 2 milyon 300 bin art�rd�. Saadet Partisi ile B�y�k Birlik Partisi de 2011�e g�re biri 350 bin di�eri 700 bin olmak �zere 1 milyon ilave se�men elde ettiler.
Bu sonu�lar, yolsuzluklardan, hukuksuzluklardan, tek adam y�netiminden rahats�z olan AK Partili se�menin, alternatif olarak MHP, Saadet Partisi ve B�y�k Birlik Partisi�ni g�rd���n� g�steriyor. Muhafazak�r sa� e�ilimli se�men, CHP�ye pek itibar etmemi�. Sadece �stanbul ve Ankara gibi b�y�k kentlerde bir istisna oldu�unu s�yleyebiliriz. Ankara�da merkez sa�dan gelen Mansur Yava�, muhalefet a��s�ndan bir cazibe merkezi olu�turdu. Neredeyse Melih G�k�ek�i yakal�yordu. �stanbul�da Mustafa Sar�g�l de, Mansur Yava� kadar olmasa dahi daha �nce MHP�ye ya da AK Parti�ye oy verenlerden destek alabildi.
Ankara
2009�da Melih G�k�ek %38.4 alarak rakibini yenmi�ti. CHP�nin oyu %31.5, MHP�nin ise %26.9�da kalm��t�. Genel se�imlerde Ankara�da AK Parti�nin %49, CHP�nin %31, MHP�nin %29.8 oran�nda oy ald���n� g�r�yoruz.
Gelelim 2014 se�imlerine... AK Parti %44.6, CHP %43.8, MHP %8. MHP�nin oylar�n�n Mansur Yava��a kayd��� �ok a�ik�r. Nitekim 2014 Ankara Belediye Meclis oylar� k�yasland���nda, MHP�nin oy oran� %17.5, CHP�nin %31.5, AK Parti�nin ise %42.4. (AK Parti ile CHP�nin aras� a��l�yor. MHP�nin ise oy oran� y�kseliyor.)
�stanbul
�stanbul�da 2009�da, Kemal K�l��daro�lu CHP�nin aday�yd�. AK Parti %44.3, CHP ise %36.8 oran�nda oy alm��t�. 2011 genel se�imlerinde, AK Parti oyunu %49�a ��kar�rken CHP�nin oyu %31.3�e d��m��t�.
Gelelim 2014�e... Mustafa Sar�g�l %40, Kadir Topba� %47.8 oran�nda oy ald�. CHP ilk defa, y�llardan sonra Sar�g�l ile nispeten y�ksek bir oran tutturdu. B�y�k�ehir Belediye Meclisi�ne bakt���m�zda da CHP�nin oran� %37 olarak g�r�n�yor. 2011 se�imlerine g�re �stanbul�da 5-6 puanl�k bir ilerleme kaydedilmi�. Bu arada Sar�g�l�e MHP�lilerin de oy verdi�ini unutmayal�m. MHP�nin Belediye Ba�kan aday� %4 oran�nda oy al�rken, Belediye Meclisi�nde MHP�nin oyu %7. Demek 3 puan civar�nda CHP�ye ya da AK Parti�ye bir y�nelme s�z konusu.
Antalya (CHP�den AKP�ye)
Antalya�da Menderes T�rel�in belediye ba�kan� se�ilmesine sevindim. CHP�li Ba�kan Mustafa Akayd�n, hem laik�i bir zihniyet ta��yordu hem de ay�r�mc�yd�. Her ne kadar 2011 genel se�imleriyle k�yasland���nda AK Parti 5 puan kaybetmi� olsa da belediye ba�kanl��� yar���nda T�rel, k�l pay� farkla ipi g���sledi. Antalya�da oyunu art�ran parti MHP oldu. 2011�de MHP %20.8�di; 2014 Belediye Meclisi�nde oy oran� %26.4�e ��kt�.
Hatay (AKP�den CHP�ye)
CHP, Hatay�da da Ankara�da oldu�u gibi muhafazak�r bir aday koydu. L�tf� Sava�, 2009�da AK Parti�den belediye ba�kan� se�ilmi�ti. AK Parti, onun yerine eski Adalet Bakan� Sadullah Ergin�i tercih edince, CHP L�tf� Sava��la se�ime kat�l�p kazand�. Sava���n oyu %41.1, Sadullah Ergin�inki %40.3. (Buna mukabil, B�y�k�ehir Belediye Meclisi�nde AK Parti %37.8 ile %36 alan CHP�nin �n�nde.)
Mersin (CHP�den MHP�ye)
Mersin�de belediye el de�i�tirdi. 2009�da %30.9 ile belediye ba�kanl���n� CHP kazanm��t�. 2014�te CHP�nin oyu %28.1�e d��t�. Buna mukabil, MHP, %25�ten (2009) %32.7�ye ��karak belediye ba�kanl���n� elde etti.
Karadeniz sahili
Kastamonu�da MHP, belediye ba�kanl���n� c�zi bir farkla AK Parti�ye kapt�rd�. Kastamonu�da, MHP�nin oyu %49�dan (2009) %45.5�e d��t�. AK Parti ise %38.7�den %45.7�ye ��kt�. (Mamafih, 2011 se�iminde AK Parti %56�ya yak�n oy alm��t�. Ayn� se�imde MHP�nin oyu sadece %23 idi.) Buna mukabil
hemen Kastamonu�ya kom�u iller, Bart�n ve Karab�k, 2009�da oldu�u gibi MHP�de kald�.
Karadeniz sahilinde, CHP, 2009�daki gibi Zonguldak, Sinop ve Giresun belediye ba�kanl�klar�n� muhafaza etti. Buna mukabil Artvin�i AK Parti�ye kaybetti.
|
-20150112-01.jpg)
