|
Din ve vicdan özgürlüğünün en rahat yaşandığı eyalet olan Pensilvanya, Amerika’nın ekonomik, sosyal ve politik gelişmesinde ‘anahtar’ rolü oynuyor. ABD’nin bağımsızlığını kazandığı ve anayasasının doğduğu yer olan bu eyaletin sakinleri arasında Amishler de bulunuyor.
Paylaş
Tweetle
Paylaş
Gönder
Yazdır
A A
26 Temmuz’da Philadelphia Inquirer gazetesinde alaycı bir dille yazılan haber şöyleydi: “Başbakan Erdoğan’ın Pensilvanya, Pensilvanya diye nutuklar atması, vali Tom Corbett’in eyalet meclisinde gece yarısı Türkiye’ye savaş ilan etmesine neden oldu. Kürsüye ‘Von minut, von minut’ diye gelen Corbett, ‘Ne zaman televizyonu açsak, kaba bir adam, sürekli bağırıp çağırıyor. Pensilvanya ile problemin ne senin kardeşim!’ dedi. Uyandırılıp olay hakkında bilgi verilen Obama, ‘Hakaret edilen her eyaletin kendini savunma hakkı vardır.’ diyerek halka beyzbol sopası dağıtılması emri verdi. Obama daha sonra ‘Tanrı onların yardımcısı olsun!’ deyip yattı.” Peki, Erdoğan’ı alay konusu yapan ve Amerika’daki 50 eyaletten biri olan Pensilvanya neresi?
Eyalet adının kaynağı: 12 milyon nüfuslu Pensilvanya, “Pen’in ağaçlıkları” anlamına geliyor. İngiltere Kralı II. Charles, dinî ve sosyal bir grubun lideri olan William Penn’e eyalet topraklarını vermiş. Eyalete, Latince sylvania (ağaçlıklar) kelimesi Penn’e ilave edilip Pensilvanya ismi konmuş. Penn ve cemaati yeni vatanlarında, dinlerinden dolayı yargısız infaza uğramadan, basit bir hayat yaşama şansını elde etmişler. Burası ayrıca Amishler için de dinlerini özgürce yaşayabilecekleri bir bölge olmuş. Çoğunluğu Alman kökenli bu insanlar, Lancaster bölgesi civarına yerleşmiş. Amishler, şu anda da hayatlarını eyaletin sınırları içinde, modern Amerikan yaşam tarzından uzak geçirmeyi tercih ediyorlar. Eyaletin kırsal yollarında sade giyimli insanların kullandığı at arabalarını görmek her zaman mümkün.
Bayrağı: Mavi zemin üzerine eyaletin arması işlenmiş. Armanın bayrağa konması için 1799’da Yasama Meclisi tarafından yasa hazırlanmıştır.
Takma Adı: “Keystone”. Anlamı, “Anahtar taşı”. Mimariden geliyor ve diğer taşları da birbirine bağlayan kama şeklindeki taşa referans ediyor. Ekim 1802’de Thomas Jefferson, seçimleri kazandıktan sonra Pensilvanya’dan, federal eyaletleri bir arada tutan anlamında “The keystone in the federal union” olarak bahsediyor. Ardından Aurora gazetesi, eyaleti, “Demokratik kemerdeki anahtar taşı Pensilvanya” olarak tanımlıyor. Bu takma ad, eyaletin Amerika’nın ekonomik, sosyal ve politik gelişmelerinde anahtar rolü oynamasını temsil ediyor.
Komşu eyaletler: Pensilvanya kuzeyde New York ve Erie Gölü ile, güneyde West Virginia, Maryland, Delaware ve New Jersey ile, doğuda New York ve New Jersey ile, batıda ise West Virginia’nın bir kolu ile ve Ohio ile komşudur.
Başlıca şehirleri: Philadelphia, Pittsburgh, Allentown, Erie, Upper Darby Twp, Reading, Scranton, Bethlehem, Lower Merion Twp, Lancaster, Harrisburg (başkent).
Pennsylvania’da doğmuş bazı ünlüler: Kaşifler Edward Goodrich Acheson, Oliver Evans, Walter E. Diemer, Robert Fulton, William Edward Hanford, Louisa May Alcott, Stephanie Louise Kwolek; oyun yazarı Maxwell Anderson; besteci Samuel Barber; Amerika eski başkanlarından James Buchanan, biyolojist Rachel Carson, kızılderili kaşifi ve şair George Catlin; tarihçi Henry Steele Commager, aktör Bill Cosby, ekonomist Henry George, koreograf Martha Graham, mezzo soprano Marilyn Horne, şair Robinson Jeffers, general George C. Marshall, şarkıcı-aktrist Ethel Waters, ressam Andrew Wyeth.
Amerikalılar için ziyaret edilecek yerler
Bağımsızlık Ulusal Historik Parkı - Philadelphia: Amerikan ulusunun doğum yeri olan eyaletteki bu parkta Bağımsızlık Toplantı Salonu Müzesi ve Özgürlük Çanı Müzesi bulunuyor.
Gettysburg: Amerika’nın en fazla ziyaret edilen savaş alanı. Bağımsızlık savaşı verilen günlerle ilgili birçok arşiv, iç savaş müzesi ve diğer anıtlar Gettysburg ve çevresindeki şehirlerdedir.
Drake Kuyu Müzesi - Titüsville: Amerika’da ticari amaçlı açılan ilk petrol kuyusudur.
Crayola fabrikası - Easton: Crayola markasını tercih eden çocuklar ve aileleri için bir keşif merkezi.
Dorney Parkı & Vahşisu Krallığı - Allentown: Herkül gibi çeşitli elma kurtlarının olduğu eğlence parkı. (Home to great coasters including Steel Force and Hercules)
Ohiopyle Eyalet Parkı - Fayette ve Somerset Bölgeleri: Park on dokuz bin dönümlük alana yayılarak Laurel Dağlarına da geçiş sağlar. Manzaralı Ohiopyle Şelalelerinin altındaki ünlü Löwer Yough, Doğu Amerika’daki en iyi akarsu bot spor olanaklarından birini sağlar. Diğer ilgi çekici yerler: Cucumber Şelalaleri, vahşi çiçekler ve yaprak dökmeyen fundalıklarla örtülmüş Cumcumber Run Koyağı, 45 km’lik Youghiogheny Nehri bisiklet ve yürüyüş patikaları, Ferncliff Yarımadasıdır.
Presque Küçük Ada Eyalet Parkı - Erie Bölgesi: Presque Küçük Adası 3200 dönümlük alanı ile Erie Gölü’ne doğru uzanan bir yarımadadır. Yarımadanın boğazı Erie şehir merkezine bağlıdır. Park Presque Körfezi’ni de oluşturarak Erie şehri için derin bir liman da olur.
Ricketts Glen Eyalet Parkı - Lüzerne, Sullivan ve Columbia Bölgeleri: Ricketts Glen ön üç bin dönümlük yüzölçümü ile seksen üç bin dönümlük eyaletin oyun topraklarına da geçiş verir. Ricketts Glen, Doğal Glens arsalarını barındırır. Burada yirmi iki tane irili ufaklı şelale mevcuttur. En yükseği olan Ganoga Şelaleleri 28 metre yüksekliğinden akar. Yüzme, kamp yapma, balık avlama, kayık-kürek sporları 245 dönümlük manzaralı Jean Gölü’nde yapılır.
St. Anthony Kilisesi - Pittsburgh: Beş bin dinî kutsal emaneti barındıran tarihî kilise Vatikan’dan sonra en büyük dinî emanetler koleksiyonuna sahiptir. Hristiyanlıktaki önemli karakterler olan Mary Magdalene, St. John the Baptist (Yahya Peygamber) ve gerçek haçtan kalma olduğuna inanılan birkaç parça buradaki eserlerden sadece birkaçıdır.
Kayak Tesisleri: Pocono Dağlarındaki Alp Dağları tesisleri, Macungie şehri yakınındaki ve dört mevsim kayak yapma olanağı sağlayan Ayı Irmağı Tesisleri, eyaletin en yüksek kayılabilen dağı üzerinde yapılmış mavi tokmak tesisleri eyaletteki onlarca kayak tesislerinden sadece birkaçıdır.
Göze çarpan özellikleri
Pensilvanya 50 eyalet içinde web sayfalarını araba plakalarına koyan ilk eyalettir.
Hershey (8), Amerika’nın çikolata merkezi olarak kabul edilir.
1946’da Philadelphia, ilk bilgisayarın bulunmasına ev sahipliği etmiştir.
York’lu Bob Hoffman halterin babası olarak bilinir. 1932’de York Barbell firmasını kuran Hoffman, fiziksel sağlığın öneminden bahsedip, milyonların kendisini dinlemesini sağlamıştır. Hoffman, Amerikan halter takımının olimpiyatlardaki antrenörü, işadamı ve hayırseverdir.
İlk günlük gazete 21 Eylül 1784’te Philadelphia’da basılmıştır.
Titusville’de Edwin L. Drake, 1859 yılında dünyanın ilk petrol kuyusunu kazmıştır ve modern petrol endüstrisinin başlamasını sağlamıştır. Bu keşiften sonra Franklin kasabası dünya çapında petrol üretimi merkezi olmuştur.
Hazleton’da şu anda da geçerli olan bir kanuna göre sınıfta ders anlatan bir hocanın karbonatlı içecek içmesi yasaktır.
1775’te Philadelphia’da Johann Behrent, Amerika’da ilk piyano üreten insan olmuştur, ürettiği bu piyanoya “Piano Forte” ismini vermiştir.
Betsy Ross (6), Philadelphia’da ilk Amerikan bayrağını yapmıştır.
16 yaşındaki hastasının ölüm yatağındaki inlemelerinin üzerine bir hastasını daha zatürreeye kaybetmemek üzere yemin eden Dr. George Holtzapple, ilk oksijen aplikasyonunu geliştirdi. Yalnız genç yaştaki hastasının hayatını kurtarmakla kalmayıp aynı zamanda buluşu sayesinde uluslararası alanda ün kazandı (1885).
Harrisburg’deki Rockville Köprüsü (9) dünyanın en uzun taş kavisli köprüsüdür.
Kennett Square, dünyanın mantar merkezi olarak bilinir.
Bağımsızlık Bildirgesi 1776’da Philadelphia’da imzalanmıştır.
Pittsburgh’deki KDKA radyosu ilk ticari radyo yayınını yapmıştır.
Philadelphia, Özgürlük Çanı’na ev sahipliği eder.
Pittsburgh’deki Özgürlük Tüneli 1924’te açılmıştır. O zamanlar 1,73 km. uzunluğundaki bu tünel, dünyadaki en uzun otomobil tüneliydi.
Amerika’daki ilk halka açık hayvanat bahçesi Benjamin Franklin tarafından Philadelphia’da kuruldu.
Pittsburgh çelik üretiminde ün yapmıştır. Profesyonel futbol takımı Pittsburgh çelikçileri (7) ismini almıştır.
Philadelphia’daki Fairmount Parkı, sekiz bin dönüm alanıyla en büyük şehir parkı olmuştur.
The State College Area lisesi ülkede sürücü eğitimi veren ilk okuldur. (1958)
The Borough of Kane şehri, dünyanın siyah kiraz merkezi olarak bilinir.
|
