Kadınların başkaldırısı: Güler Buğday’dan “İnsanlar İhanete Tutsak…”

07 Mart 2014 Cuma, 09:17

Huriye Gül Kolaylı

Güler Buğday’ın ilk romanı “Annemin de Başını Ezerler mi?” yi okuduğumda saptamam şuydu:
“Arkası gelecek… “
Nitekim “Dağların Rengi Kırmızı” ve “Solun Ehrimanları” adlı siyasi romanları okurla buluştu…
Hepsi de içerik ve nitelikçe hacimli kitaplardı…
Roman kalıbında yazılmışlardı…
Ama son kitabı “İnsanlar İhanete Tutsak” kendisinin de dediği gibi, gerçekten de ustalık döneminin eseri…
Diğer kitaplarını da önemsiyorum elbette...
Ama sonuncusu için özellikle altını çize çize “ESER” diyorum...
Kitap okumayı oldum olası severim…
İlkokul birinci sınıfın ikinci dönemine kadar okuma eylemi benim için insanların bir şeyler olup tahtayı görmesiydi… Tahtayı göremiyordum, ama görmediğimin de farkında değildim..
5 numara miyopmuşum. Gözlüğü taktığımın ertesi günü yakama da okuma yazma öğrendiğimin kanıtı olan kırmızı kurdeleyi taktım ve deli gibi okumaya başladım…
O gün bugündür hep okurum…
İlkokul 3. Sınıfta Cronin, Steinbeck, Victor Hügo okumaya başlamıştım..
Bunları neden anlattığıma gelince…
İyi bir kitap okuruyum… Yani edebiyattan anlarım…
Güler Buğday “İnsanlar İhanete Tutsak” adlı kitabı için “Ustalık dönemimin ürünü” diyor…
Çok da haklı…
Yine Güler Buğday’a göre “Belgesel tadında bir roman”…
Buğday, yakın güncel tarihi okura okutturmak için farklı bir yöntem seçmiş…
Türkiye’den Avrupa’ya uzanan geniş bir mekânsal düzlem içerisinde, zamansal geri dönüşlerle örülen roman kurgusunun akışına son derece uyumlu bir şekilde; onlarca kitap okuyarak elde edebileceğiniz bilgileri özetleyerek, kimisini ise özetlemeden belgeleriyle okura aktarmış…
Haa..
Kimilerine ve de kendisine göre çok da iyi yapmış…
Ben ise hayıflanıp duruyorum..
Keşke belgeseli ayırsa başka bir kitapta toplasa, romanı özgürleştirseydi…
Ama inat kadın işte… Derdi Türkiye’nin gerçeklerini insanlara okutturmak…
Kitap okumak benim için su içmek gibi bir ihtiyaçtır. Kimi zaman da abur cubur yercesine elimde ne kadar kitap varsa deli gibi okuyasım gelir…
Doğru mu? Değil… Kötü kitabı da başladıysam bitiririm… Bunu neden anlattığıma gelince…
Son günlerde yine kitap krizim tuttu, elimde ne kadar kitap varsa okudum, sabahlara kadar… Onları bitirince eski kitaplarımdan bazılarını yeniden okudum…
Alayını bitirdim. İçlerinde meslektaşım Tayfun Çavuşoğlu’nun yazdığı Çanakkale 1915 haricinde hiçbirini beğenmedim..
Kimisinin öykü dokusu zayıftı, roman karakterleri eğretiydi, insanda dizilmiş harflerden ibaretmişçesine bir duygu yaratıyordu… Kurguda kopukluklar vardı..
Kimisi ise “iğrenç ötesi” diyebileceğim kadar kötü karalamalardı…
Kötü kitapları okudukça iyi kitapların kıymeti harbiyesi daha da bir artıyor…
Yani “İnsanlar İhanete Tutsak” adlı eserin kıymetini daha bir anladım…
Gelelim Güler Buğday ile roman konusunda en çok didiştiğimiz konuya…
Ben ısrarla diyorum ki:
Romanın öykü kurgusu muhteşem…
Tek karakter üzerinden gitmiyor. Çoklu bir karakterler var. Bu çok zordur… Çünkü okurun dikkati tüm karakterlere yayılıyor…
Zaten ağırlıklı olarak romanın kahramanı kadınlar… Her yaştan, eğitimleri, kökenleri, duruşları farklı farklı kadınlar..
Öykü kahramanları hayatın olağan akışına uymasalar da, çok sahiciler. Çok inandırıcılar, peşlerine takılıp kitabın sayfaları arasında kayboluyorsunuz…
Zaten kitabın daha doğrusu öykü kısmının farkı da burada yatıyor.
İç içe geçen, zaman ve mekânda geri dönüşlerle beslenen öykü dokusunda negatif kadın karakterleri bile romanın sonunda güçlenerek kadına dair farkındalık geliştiriyor ve duruş sergiliyorlar… Yani aynı zamanda bu ülke kadınlarının kahramanlık öyküsü, başkaldırısıdır bu kitap…
Oya gibi ilmik ilmik işlenen eserde, okurun merak duygusu son sayfaya dek canlı kalıyor…
Özetle ben kitabın edebi yanındayım.. Hala inatla savunuyorum.. Tek başına bir roman olarak yazılsaydı edebi açıdan ödüllük bir eserdi…
Güler Buğday da inatla “Benim derdim kitabı herkesin okuması ve ülke gerçeklerini anlayıp, ülkeye ihanet edenleri görüp tanımasıdır. Ayrıca dış güçlerin ülkemiz siyasetini nasıl dizayn ettiklerinin anlaşılması için böyle bir tarzda yazdım” diyor…
Kendine özgü bir tarz ve anlatım dili geliştirmiş…
Dedim ya, “İnsanlar İhanete Tutsak” adlı eserin bir başka boyutundayım ben…
Zaten belgesel olan kısmı için Güler Buğday her zamanki dik duruşu / sözünü sakınmaz yürekli tavrıyla ne söyleyecekse söylüyor…
Bana da başkalarının ve de en çok da kendisinin söylemediği kısımları anlatmak kalıyor…
Haa…
Belgesel yanının da hakkını yemeyeyim.. Müthiş…
Pek çok kişi de bu halini çok beğenmiş…
Başucu kitabı yaptıklarını söylüyorlar.
Haklılar da, onlarca belgesel kitabı alıp bilgi taramak yerine, alayını bir arada bulabiliyorlar..
Üstelik İran ile ilgili konularda olduğu gibi başka bir yerde okumadığımız bilgiler de var. Özal, Çiller döneminden AKP iktidarına dek dönemsel olarak yaşananlar da insanın kafasına çivi gibi çakılıyor… Yine darbeler ve işkenceler insanın canını yakacak kadar gerçek ve doğru anlatılmış.
Ayrıca kitapta geleceğe dair kaygılar kadar umut da yer alıyor…
Üstelik de çok öngörülü bir eser; zira yazıldığında henüz Haziran Gezi direnişi yaşanmamıştı.. Zaten kitabın yayımlanması da tam o zamana denk geldi…
Belgesel tadındaki bu romanın / Güler Buğday’ın öngörüleri gerek gezi ve sonrasında, gerekse bugün yaşananlarla öylesine örtüşüyor ki…
Hatta yaşanacaklarla bile…
“İnsanlar İhanete Tutsak”I mutlaka okuyun..
Bana göre üç kere okuyun…
İlki bir bütün olarak roman ve belgesel akışında…
İkincisinde sadece belgeselleri…
Sonuncusunda ise sadece romanı…
Hepsinin tadı ayrı ayrı..
Şimdi bunları yazarken Güler Buğday’ın “Sen ne diyorsun be! Bir kere okusalar yeter” dediğini duyar gibiyim…
Hani iyi şiiri her okuduğunuzda farklı anlam yükler, farklı bir tat alırsınız ya…
Kusura bakma Güler Buğday, senin kitabın da öyle…
Kalemine sağlık koca yürekli kadın...


Gül Kolaylı