1 Mayıslar!

01 Mayıs 2011 Pazar, 07:52

Taksim’de bugün 1 Mayıs kutlaması yapılacak. Amerikalı işçilerin hak mücadelesinden doğan İşçi Bayramı, 1890’dan bu yana enternasyonalist bir dayanışmaya sahne olurken Türkiye işçi sınıfının 1 Mayısları özgürce kutlayabilmesi için neredeyse bir asır geçti. Türkiye’de ilk 1 Mayıs 1909’da kutlanmış. İlk miting 1922’de Saraçhane’de yapılmış.
1930’lar 1 Mayısların yasaklandığı yıllar.
O dönemde polis gösteri düzenlemelerinden kuşkulandığı kişileri karakollara toplarmış.
1970’lere dek 1 Mayıs’ın kitlesel kutlanmasına engel olundu.
DİSK bu süreci değiştirdi; 1976 1 Mayıs’ı İstanbul’da 300 bin kişinin katılımıyla görkemli bir gösteriye dönüştü. 1960-70’li yıllarda sanayileşmeyle birlikte işçi hareketi de gelişiyordu. DİSK sendikal mücadeleyi olması gereken sınıfsal rayına oturttu. TİP ve CHP’nin de güçlenmesiyle artık Türkiye’de örgütlü bir sol dalga Batı Avrupa’da ve Latin Amerika’da olduğu gibi demokratik yoldan iktidara gelmeye adaydı.
12 Mart’ın “68 Devrimi”ni kesintiye uğratma çabalarına karşın, Ecevit’in 1971 muhtırasına karşı çıkması sonucu CHP sosyal demokrat kimliğiyle 1973 seçimlerinden birinci parti çıkmayı başarmıştı.
1977 seçimlerinde CHP artık “tek başına” iktidar adayıydı.
DİSK, “partilerüstü” kalan Türk-İş’in aksine seçimlerde CHP’yi destekleyeceğini ilan etti.
Seçimler 5 Haziran’da yapılacaktı.
Ve 1 Mayıs 1977 katliamıyla Türkiye’yi 12 Eylül 1980 darbesine götüren provokasyonlar döneminin önü açıldı. 1976’da Taksim’de yüz binlerin “güle oynaya” kutladıkları 1 Mayıs 77 kana bulandı. Meydanda 500 bine yakın insan vardı. O kalabalığın üzerine akşam üzeri İntercontinental Oteli ve Sular İdaresi üzerinden ateş açıldı. Panzerlerin kapattığı alana sıkışmış topluluk panik içinde bu tertibin hedefi oldu. 34 kişi hayatını kaybetti.
3 Haziran’da kanlı 1 Mayıs’ın üzerinden henüz bir ay geçmişken CHP Taksim’de İstanbul mitingi yapacağını duyurdu. Bu kez de dönemin Başbakan’ı Demirel, Ecevit’i Taksim’de suikasta uğrayabileceği konusunda MİT’ten gelen bir bilgiyle uyardı.
1977 seçimlerini Ecevit kazandı ancak rahat bir iktidar çoğunluğu elde edemedi.
İkinci MC hükümeti, Demirel azınlık hükümeti derken 12 Eylül darbesine gidildi.
1980’de DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler öldürüldü.
Darbeden sonra DİSK kapatıldı.
Sıkıyönetim altındaki İstanbul’da 1979’dan sonra Taksim otuz yıl boyunca 1 Mayıs kutlamalarına kapatıldı.
İlginçtir. Bu yılki kutlamalar öncesinde işçilerin bayramını kutlayan TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner 1 Mayıs 1977 olaylarının ve tüm faili meçhul cinayetlerin bir an önce aydınlatılmasını istemiş. İşçi sınıfı gibi iş dünyası da 1 Mayısları engelleyen provokasyonları “demokrasi ayıbı” sayıyor. Ne diyelim, 1970’lerin jargonuyla bu da bir “ilerlemedir!”
1 Mayıs İşçi Bayramı kutlu olsun.

Kaynak : Derya Sazak/milliyet