Beyaz Saray’da ne olur?

17 Mayıs 2013 Cuma, 07:08

Yurt Gazetesi

İki gündür hep Turan Yavuz’u düşünüyorum ve kendi kendime soruyorum: “Acaba Turan Yavuz bugünkü toplantıya nasıl bakardı?”

Bugünkü toplantı dediğim, Amerikan başkenti Washington’da ABD Başkanı Barack Obama ile Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan arasında gerçekleşecek olan buluşma.

Turan Yavuz’u bilmeyenler olabilir: Turan yedi yıl önce kaybettiğimiz çok değerli bir gazeteci ve televizyoncuydu. Yakın dostumdu.

1980’li yılların başlarında Amerikan başkentinde birlikte gazetecilik yaptık. Türkiye’den gelen cumhurbaşkanlarının, başbakanların Beyaz Saray ziyaretlerini izledik. Washington bürokrasisinin (Dışişleri Bakanlığı, Pentagon, Beyaz Saray) derinliklerinden ses almaya çalıştık.

Benden çok daha uzun süre orada kalmış olan Turan bu bürokrasiyi iyi tanır, “Bugünkü toplantıda şu şu şu konuşulacak” der ve haklı çıkardı.

Yekpare görünen Washington’da farklı çıkarların çarpıştığını bilir, görünüş ile gerçek arasındaki mesafeleri tanır, ziyaretçi ile birlikte Türkiye’den gelmiş olan çaylakların gazetelerine geçtikleri “Büyük zafer!” çığlıklarına gülerdi.

Bu kez de kendinizi o türden başlıklara hazırlayın. Turan hayatta olsaydı, büyük bir olasılıkla yarınki manşetleri görünce gene gülecekti.

Washington’u Yurt için izleyen deneyimli gazeteci Yılmaz Polat da oralardaydı o yıllarda. Zafer çığlıklarının ardındaki gerçeği ondan öğreneceğiz.

***

Bizim oralarda bulunduğumuz yıllardan bu yana köprülerin altından çok sular aktı. Hem Türkiye hem de ABD çok değişti. Dünya değişti. Roller, dengeler değişti. Formüller değişti.

Bizim Washington’u izlediğimiz yıllarda her şey çok daha basitti. Soğuk Savaş devam ediyordu, Merkezdeki Amerika “hür dünya”nın tartışmasız lideri, ileri karakol Türkiye ise tüm reflekslerini ona göre ayarlamış bir çevre ülkesiydi.

Örneğin, biz Washington gazetecileri, Amerikan askeri yardımında Türkiye ile Yunanistan arasındaki 10’a 7 oranının korunup korunmadığına çok önem verirdik. Kıbrıs hep gündemin tepelerinde bir yerde olurdu…

Bunlar günümüzün gerçekliğinde komik denecek kadar önemsizleşmiş şeyler.

Peki, şimdi neler önemli? Analize iki temel yönelimi saptayarak başlayalım:

Günümüzde Amerika adım adım gücünü yitiren ve bu nedenle eski iddialarından vaz geçmeye başlamış, çekilmekte olan bir büyük güç.

Buna karşılık Türkiye ekonomik açıdan eskisinden daha güçlü ve en azından bölgesinde yeni iddialar ortaya atan, açılmakta olan bir ülke.

Bugün Beyaz Saray’da yapılacak olan Obama ve Erdoğan görüşmesi de bu ikisinin kesişme noktasına denk geliyor. Çekilmekte olan büyük güç, başına yeni dertler almak istemediğinden Suriye’ye askeri müdahaleye karşı çıkıyor. Yükselme iddiasındaki yeni güç ise hayal peşinde koşarken düştüğü Suriye tuzağında kendi gücünün sınırlarını keşfetmiş olmanın şoku içinde yardım istiyor.

Kim kimi neye ikna edebilir?

En güncel soru: Reyhanlı’daki terör saldırısı bu buluşmada Erdoğan’ın elini kuvvetlendirir mi yoksa zayıflatır mı?

Hükümete göre Reyhanlı saldırısını Esad Hükümeti yaptırdı. Bu doğru olabilir. Öyleyse?

Ancak buna katılmayanlar muhaliflerin ve El Kaide ile bağlantılı grupların da bunu yapmış olabileceğine ilişkin inandırıcı iddialar ortaya koydu. Ee?
Hangisi doğru olursa olsun, somut gözlem, Türkiye’nin bu türden bombalı bir saldırı “olabilir” bir ülke olmasıdır. Türkiye’nin “yara alabilir”liğidir.

Turan Yavuz’la Washington’da haber kovalamış biri olarak benim görüşüm şu: Beyaz Saray’dan çıksa çıksa Erdoğan Hükümeti’ne politika değiştirme zamanı sağlayacak göstermelik, zevahiri kurtaracak, bir uzlaşma çıkabilir.

O zaman çaylaklar “Erdoğan’ın zaferi” manşetleri atabilirler.

Turan’ı güldürürler. Ama kendilerini bile kandıramazlar!