AK Parti ve ‘Pakistanlaşma’...

07 Ekim 2012 Pazar, 09:49

Celalettin CAN/Özgür Gündem

Celalettin CAN Güncellenme : 07.10.2012 05:02Bir süre önce Suudi Arabistan’ın Mekke kentinde yapılan toplantıda, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 57 Müslüman ülkeden oluşan İslam İşbirliği Teşkilatı içindeki Sünni ülkeler Suriye’nin üyelikten çıkarılmasından yana görüş bildirirken, sadece Şii İran buna karşı çıktı. Şiilerin iktidarda olduğu Irak ise bu toplantıya katılmadı.

Bu kararın ortaya çıkardığı gerçek, bölgede mezhepsel çelişkilerin keskinleşerek sürdüğü şeklinde. Bölgedeki Şii ülkeler ve hareketler yalıtım süreci yaşıyor. Esad rejimi henüz devrilmemiş olsa bile Suriye’nin geleceğinde Sünniler bugünkünden ağırlıklı bir rol oynayacakları kesin gibi. Esad karşıtlarının halkı ne kadar temsil ettikleri çok tartışmalı. Ama hepsi Sünni ve Batı ülkelerinin desteğine sahipler. İslam İşbirliği Teşkilatı başta olmak üzere, Suudi Arabistan, Katar ve bu ülkelere bağlı özel şirketler Esat karşıtlarını her açıdan destekliyorlar. Silah, para, paralı asker vb. Başka bir ifadeyle Sünni ülkeler ‘kâfir’ Nusayrilere karşı cihat yapıyorlar. Nusayri kavramı kafa karıştırıcı. Nusayriler Suriye Alevileri oluyor.

Sürecin seyri böyle devam ederse mezhep ayrılıklarının tüm bölgede çatışma biçimini alması kaçınılmaz. İran’da Şiilikten sonra ikinci büyük mezhep Sünnilik. Aynı şey Sünni ülkeler içinde geçerli. Şiiler, Suudi Arabistan nüfusunun yüzde 15’ini, Kuveyt’in yüzde 35’ini, Bahreyn’in ise yüzde 60’ını oluşturuyor. Üstelik Suudi Arabistan Şiileri dev petrol yataklarının bulunduğu ülkenin doğu bölgelerinde yaşıyor.

İran, Suudi Arabistan’ı ülkedeki Şiiler üzerinden istikrarsızlığa sürükleme yeteneğine sahip bir ülke. En başta da Suudilerin petrol ihracatını olumsuz yönde etkileyebilir. Tabi benzeri unsurlar İran içinde geçerli. Sadece İçerdeki Sünni mezhepten dolayı değil, Esad rejiminin yıkılması İran’ı sadece temel bir müttefikinden mahrum bırakmayacak, Lübnan’daki ittifakı Hizbullah ile olan ilişkilerini zorlaştıracak, bu onu da Hizbullah’ı da kaçınılmaz olarak daha bir yalıtacak.

Benzeri gelişmeler başka bir açıdan Irak içinde geçerli. Şii Maliki merkezi devlete egemen, ama Sünni- Şii çelişkisi ortadan kalkmış değil, sürüyor. Barzani’nin bölgede Sünni siyaset izleyen AK Parti ile ittifak içinde olması belki kendi dar çıkarları için bir anlamı var, ama Güney Kürtlerinin uzun vadeli gerçek çıkarlarına katkısı çok tartışmalı. Güney Kürtleri bölgedeki Şii veya Sünni eksenden birine eklemlenmek zorunda değiller, iki eksen arasında özgün bağımsız bir siyasi hat izlemek onlara hem verili çatlakları değerlendirme olanağını sunar, hem de bölge halklarına karşı, emperyalist odaklarının ve bölgedeki gerici güçlerin yedeğine düşme gibi bir olumsuzluğu ortadan kaldırır. Aralarında iş bölümü mü yaptılar bilemeyiz, ama Talabani Barzani’den farklı olarak, Şii hattı kollayan bir noktada duruyor.

AK Parti-MHP ittifakının TBMM’den geçirdiği tezkere bunun çok bariz bir örneği. Tezkerenin görünen hedefi Esad rejimi olmakla birlikte, esas hedef Batı Kürdistan’da PYD’nin kontrolündeki Kürt Özerk yönetimi. Hükümet Güney Kürdistan’da nasıl sınır ötesi operasyon kozunu elinde tutuyorsa, bu tezkereyle PYD’ye dönük sınır ötesi operasyon kozunu da elinde tutmuş oluyor. Batı Kürdistan’a dönük Yüksek Kürt Konseyi’nin kuruluşuna Barzani öncülük etmiş, ‘bir araya gelirlerse sahip çıkacğından’ bahsetmişti. Şimdi ne yapacağını bekleyeceğiz. Böylece şark usülü ‘dolanarak’ siyaset yapmanın sınırlarını görmüş olacağız.

Suudi Arabistan ve Katar gibi gerici Arap monarşilerinin yönlendirmesiyle bölgesel Sünni siyasetinin adeta fiili öncüsü haline gelen AKP hükümeti ülke içinde ‘ulusal’ ölçekli siyasetten kopuyor, savaş yanlısı, Alevi ve Kürt karşıtı bir rol oynuyor. AKP politikaları, Hatay, Adana, Mersin, Antep kent ve sınır boylarındaki İlçe merkezlerinden ülke içlerine doğru Alevi-Sünni çelişkisini kaşıyor.

AK Parti bir an evvel Suudi -Katar yönlendirmesinden sıyrılmadığı, mezhepsel eksenli politikadan vazgeçmediği, Suriye - Kürt politikasını gözden geçirmediği takdirde Türkiye’yi “Pakistanlaşma” bekliyor, biçimindeki bir tesbit abartılı bulunabilir, ama gerçeğin görünen bir yüzü bu.