10 aylık sıcak para 2 ayda girdi, politik risklere dikkat!

14 Eylül 2012 Cuma, 10:01

Deniz Gökçe/AKŞAM

14 Eylül 2012 Cuma 02:00E-Posta GönderCari açıktaki düşüş sürerken, bu ayki verilerde öne çıkan portföy yatırımlarındaki artış oldu. Ekimden beri devam eden girişler Ekim-Mayıs arasında 13 milyar $'a ulaşmıştı. Sadece Haziran ve Temmuz'da 11 milyar $'lık net giriş görüyoruz. Bu nedenle, hem içeride ve hem de dışarıda, politik risklerden uzak durmalıyız...

Bu hafta açıklanan ikinci çeyrek GSYH ve Temmuz ayı sanayi üretim verilerinde ortak nokta, ekonomideki büyüme temposunun yüzde 3 civarında gelmesi olmuştu. Aynı zamanda, GSYH verilerinde, iç talebe ilişkin gerçekleşmeler hem yatırım hem de tüketim tarafında ciddi bir daralmaya işaret ediyordu. Dış ilişkilerde ise artan ihracat ve azalan ithalat sayesinde net ihracat kalemi büyümeye en fazla katkıyı yapmış, sanayi sektöründe de üretim artışını sağlamıştı. Büyüme tarafındaki bu gelişmeler ödemeler dengesi verilerine de yansıdı ve cari açıkta bir süredir gerçekleşen düzeltme Temmuz ayında da devam etti. Geçen yılın Temmuz ayında 5.4 milyar dolar olan aylık cari açık bu yılın aynı ayında 3.9 milyar dolara düştü. Böylece ilk yedi aydaki açık 34.5 milyar dolara ulaştı. Bu rakam geçen yıl ilk yedi ay itibarıyla 50 milyar doların üstüne çıkmıştı. On iki aylık hareketli toplamda da geçen yılın Ekim ayında 80 milyar dolara yaklaşan cari açık Temmuz sonu itibarıya 61 milyar dolara geriledi. Bu gerileme sayesinde geçen yıl GSYH'nın yüzde 10'una karşılık gelen cari açık yüzde 8 düzeyine düşmüş oldu. Yılın ikinci yarısında da aynı temponun devam etmesi cari açığı geçmiş dönemlerdeki büyüklüğe, oran olarak GSYH'nın yüzde 6'sına kadar çekebilir.Grafikte cari açık tablo son yirmi yıl itibarıyla GSYH oranı olarak özetleniyor. Doğrudan yatırım ve net hata noksan, cari dengede sağlam finansman olarak düşülüyor ve cari denge ve düzeltilmiş cari denge beraberce sergileniyor. Düzeltilmiş cari denge oranları da grafikte mavi bar ile beraber görülebiliyor.

TAHVİLE AKIN VAR
ÖDEMELER dengesinin finansman tarafında son iki aydır portföy yatırımlarında olağan dışı sayılabilecek boyutta fon girişi göze çarpıyor. Ekimden bu yana devam eden net girişler Ekim-Mayıs arasında 13 milyar dolara ulaşmıştı. Sadece haziran ve temmuzda 11 milyar dolarlık net giriş görüyoruz ki bu girişte aslan payı kamu tahvili yatırımlarında. Ancak menkul kıymet satışları uzun vadeli yatırım sayılamayacağından bu finansman göreli olarak riskli. Cari açık düzelirken, finansta değişim işaretleri var. Bu nedenle bu dönem, hem içeride ve hem de dışarıda, politik risklerden uzak durulması gereken bir dönem.

Büyüme-cari açık el ele
DİKKAT edilirse, bundan önceki dönemlerde cari açıkta gerçekleşen düzeltmeler (1994, 2001 ve 2009 krizleri sonrası) hep kriz ve onu takip eden yıllarda gerçekleşti. Yani düzeltme kontrolsuz ekonomik daralma ile gerçekleşmişti. 2012'de, belki de ilk defa, içeride hem yönetilerek üretilen yavaşlatılmış ekonomik büyüme, hem de yönetilerek daraltılan cari açıkta toparlanmayı birlikte görmüş olacağız. Henüz sadece GSYH'nın yüzde 2'si kadarlık bir toparlanma söz konusu ancak yıl sonuna kadar bu oran artabilir. Büyüme temposunun da yüzde 3 civarında indiğini vurgulamamız gerek. Ama global kriz ortamında bu düşük büyüme normal. OECD tahminlerine göre Almanya bile 2012'nin ikinci yarısında resesyon yaşayacak.