Mısır+(-)Suriye = BOP

26 Haziran 2012 Salı, 08:38

Hüsnü Mahalli/AKŞAM

Türkiye'de herkes düşürülen uçakla ilgilenirken bölgenin geleceğini şekillendirecek ve bu yapısı nedeniyle Türkiye'yi de yakından ilgilendiren Mısır'da İslamcı Muhammed Mursi II.Cumhuriyet'in Cumhurbaşkanı oldu. İlk kutlayan ABD Başkanı Obama 'Ortak çıkarlarımız için beraber çalışalım' dedi. Bir Müslüman Kardeş olan Mursi ise ordu ve yargıya saygı göstereceğini ve onlarla iyi çalışacağını söyledi. Katılım oranının % 51 civarında kaldığı seçimde oyların % 51,6'sını alan Mursi'den ilk istekte bulunan onun gibi Müslüman Kardeş olan Hamas Başbakanı İsmail Haniye'den geldi. Haniye; Mısır'ın Gazze'ye uyguladığı ambargonun derhal kaldırılmasını istedi. Halkın yarısının sandığa gitmeyerek 'devrim'e ilgisiz kaldığı, seçime gidenlerin de yarısının genel tanımıyla 'laik' olduğu ve 80 milyon insanın %15'nin Hıristiyan olduğu bir ülkenin İslamcı Mursi yönetiminde neler yapabileceğini yakında hep birlikte göreceğiz. Mursi'nin en zor test edileceği iç politika alanı asker ve yargıyla ilişkiler olacak.
Mursi ve onun Adalet ve Özgürlük Partisi bu iki konuda AKP'nin deneyimlerinden çok şey öğrenecektir. Dış politikada ise Mursi'nin en zor sınavı Gazze ve Filistin konusu olacaktır. Her iki sürecin nasıl işleyeceğini kestirmek pek kolay olmayacak ama ABD'nin eski NASA çalışanı 'uyumlu' Müslüman Mursi'nin başarısı için çalışacağı kesindir. Çünkü Mısır'da başarısız olacak Amerikan projeleri, Arap coğrafyasının doğusuna yani Suriye'ye asla yayılamaz ve tarihi İstanbul-Merc-i Dabık-Ridaniye-Kahire çizgisini tamamlayamaz. İşte bu nedenle Mısır'da Mursi'nin başarısı ne kadar önemliyse BOP açısından Suriye'nin geleceği de bir o kadar önemli.
***
Hatta tersinden söylersek Suriye denkleminin çözülmesi sağlanmadan Mursi'nin 'zafer' kazanması hiçbir şey ifade etmeyecektir hatta bu zafer Batı'nın Suriye'de yenilmesinin gölgesinde kalacaktır. Belki de bu nedenle herkes ama özellikle BOP'çular ne pahasına olursa olsun Şam denklemini çözmeye çalışıyorlar. Artık hiç kimse Suriye içi silahlı muhalefete verdiği askeri ve parasal desteği saklamıyor. Bu destek Suriye'yi çok daha kanlı bir iç savaşa doğru sürüklüyor. Yakın gelecekte bunun önüne geçilmezse herkes için çok geç olacaktır. Bu kuru cümlenin neler içereceğini ise yine herkes o zaman görecekitr. Onlarca kez yazıp söyledim: Bu coğrafyada herkes herkesi boğazlayacak ya da boğazlattırılacaktır. Yüzlerce kez örneğini hatırlattırdığım Irak'taki durum, ortaya çıkacak yeni durumla karşılaştırıldığında eğlenceli bir bilgisayar oyunu gibi kalacaktır. İşte böyle bir ortamda Suriye'nin düşürdüğü Türk jeti konusu gündeme oturdu. Bu olayla ilgili dün yazdığım ve yoğun ilgi gören tespitler aslında yaşanan krizin bir boyutunu yansıtmaktadır. Çünkü bu konuyla ilgili onlarca senaryo ve komplo teorisi yazılabilir. Ama Bakan Davutoğlu'nun açıklamalarından sonra bu sorun yeni bir nitelik kazanmıştır. Sayın Bakan elde edilen bilgilerle uçağın Suriye hava sahasını ihlal edip çıktığını ama uluslararası sularda düşürüldüğünü kesin dille vurguladı. Suriye tarafı ise Bakan Davutoğlu'nun söylemlerine dün yanıt verdi. Suriye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü olayla ilgili çok ilginç ve önemli detaylar ortaya koydu. Konuyla ilgili üç gündür saatlerce yayın yapan ve onlarca 'uzmanı' konuşturan televizyonlar her nedense bu detayları görmemezlilkten geldi. Şimdi ise ortada ilginç bir durum var. Çünkü Suriyeli sözcücünün verdiği detaylarla Sayın Bakan Davutoğlu'nun bilgileri örtüşmüyor. Bu durumda sorunun çözümü savaşla olmayacağına göre her iki tarafın bilgi ve belgelerini değerlendirecek uluslararası hukuka kalıyor. Her ne kadar Suriye ile ilgili konularda hiç kimse bu hukuka uymuyorsa da! Oysa olayın başlangıcında ortak bir komisyon kurulup konuşulmuş olsaydı belki de sorun bu aşamaya gelmez bu ise Şam ile Ankara arasında yeni bir diyalog kapısını aralayabilir ve Suriye sorunun çözümüne katkı sağlayabilirdi. Nasıl olsa geçen süre herkese önemli bir gerçeği net bir şekilde kanıtladı: Esad bunca dış müdahale ve iç savaşa rağmen devrilemiyor... Devrilmeyince de Mursi'nin büyük zaferi giderek küçülecektir!

Akşam