Yabanc�lar fabrika kurmaya de�il sat�n almaya gelir oldu

15 Haziran 2012 Cuma, 06:38

G�ng�r Uras /Milliyet

Sanayi ve hizmet sekt�r�nde i� yapan �irketlerde �yabanc�� pay� 2009 y�l�nda y�zde 15.5�e ula�m��.
T��K her y�l �Yabanc� kontroll� giri�im istatistikleri�ni yay�nl�yor. T��K�in belirlemelerine g�re, 2009 y�l�nda (T�m sanayi ve hizmet i�letmelerinin y�zde 75�ini olu�turan) 46.458 i�letmenin 1.315�i �yabanc� kontroll� i�letme�dir.
Sanayi ve hizmet sekt�r� d���nda, finans sekt�r�nde, bankalardaki yabanc� sermaye pay� y�zde 22 dolay�nda. Borsa�dan yabanc�lar�n sat�n ald�klar� banka hisseleri de eklendi�inde pay y�zde 42 dolay�na y�kseliyor. Sigorta sekt�r�nde yabanc� sermaye pay� y�zde 65�e y�kseldi.
Biz uzun y�llard�r �Yabanc� sermaye gelsin� diye bekleriz. Bizim bekleyi�imizin arkas�nda yabanc� sermayenin (1) T�rkiye�de bulunmayan teknolojiyi getirmesi, (2) Bizim kendi imk�nlar�m�zla kurmay� beceremedi�imiz ekonomik boyutta, d�nya pazar�nda rekabet edebilecek �retimi s�rd�recek �D�viz Fabrikalar��n� kurmas�, (3) T�rkiye�de olmayan y�netim ve pazarlama becerisini bize ��retmesi (4) Ek istihdam yaratmas� vard�r.

Yabanc�lar pazar pay� i�in geliyor
Fakat g�r�nen o ki, T�rkiye�ye gelen yabanc� sermaye, (1) Bizim kendi imk�nlar�m�zla kurdu�umuz ve i�letmeye ald���m�z, i� ve d�� pazarda i� yapan �irketlerimizi sat�n almaya geliyor. (2) Yeni teknoloji getirmek i�in de�il, pazar pay�n� sat�n almak i�in geliyor.
Yerli kaynaklarla ve imk�nlarla i� kurduktan sonra i�ini b�y�ten yerli giri�imciye �Sen �irketinin tamam�n� veya belli b�l�m�n� yabanc�ya neden sat�yorsun?� diye sormaya kimsenin hakk� olamaz.
T�rkler taraf�ndan kurulmu�, belli pazarlarda �ne ��km�� �irketleri sat�n almak i�in gelen yabanc�lara, �Sen neden �D�viz Fabrikas�� kurmak yerine, bizim kendi imk�nlar�m�zla kurdu�umuz �irketleri al�yorsun?� diye sormaya kimsenin hakk� olamaz.

Yabanc�lar�n ticaretteki paylar� art�yor
Bu yaz�n�n amac� �Yabanc� sermaye d��manl��� yapmak-Yabanc� sermayeyi ele�tirmek� de�ildir. Durum tespitidir. Durum tespitini de biz yapm�yoruz. Devletin T��K�i yapm��. Biz T��K�in rakamlar�n� aktar�yoruz.
Durum tespitine g�re, yabanc� sermaye (maalesef) ileri teknoloji getirmiyor. Bizim sahip oldu�umuz teknolojiyi kullanan �irketleri al�yor. �malat sanayinde yabanc� kontroll� �irketlerin toplam �retimlerinde y�ksek teknolojiye dayal� �retimin pay� sadece y�zde 10.9 oran�nda iken, d���k teknolojiye dayal� �retiminin pay� y�zde 24.5 oran�nda.
Sanayi ve hizmet istatistiklerine g�re yabanc� kontroll� giri�imlerin toptan ticaretteki pay� (a��rl���) y�zde 30.7, perakende ticarette y�zde 14.0, g�da �r�nleri �retiminde y�zde 12.6, t�t�n ve sigara �retiminde y�zde 90.4, temel eczac�l�k �r�nleri �retiminde y�zde 51.0 dolay�nda.
T�rkiye�de yabanc� kontroll� i�letmelerde Alman sermayesinin pay� y�zde 17.1, ABD sermayesinin pay� y�zde 14.9, Frans�z sermayesinin pay� y�zde 13.1 oran�nda.
Ekonomi Bakanl��� verilerine g�re 2012 Nisan sonu itibariyle T�rkiye�de y�zde y�z yabanc� sermayeye sahip (de�i�ik sekt�rlerde) 23.963 �irket, yabanc� sermayenin belli b�l�m�n� sat�n ald��� 5.401 �irket var.