Keltler ve Kürtler

22 Mayıs 2012 Salı, 09:04

Güneri Cıvaoğlu /Milliyet

İRLANDA’DA birkaç gün... Neden? “Özerk Kürt Bölgesi” hatta Türkiye’den kopacak “Bağımsız Kürdistan” retoriğinde İrlanda referans gösteriliyor ya!..
Yerinde görmekte fayda vardı.
Teori ötesinde çıplak gözle bakış notlarımı sunuyorum.
Önce kısa bir İrlanda paragrafı.
“Kelt” soylu İrlandalılardan oluşan İrlanda’nın tamamı uzun yıllar İngiltere egemenliği altındaydı.
Başkenti Dublin olan Güney İrlanda nüfusunun neredeyse tamamı “Katolik” mezhebinden.
İngilizler ise “Protestan”...
İşte bu “mezhep” farkı ve de “İngiliz buyurganlığı” isyanı tetikledi.
İrlandalılar “başkaldırıyı” tarihi Posta binasını işgal ederek başlattılar.
Sonunda bağımsızlığı kazandılar.
İngiliz boyunduruğu altındayken İrlandalılar “2. sınıf insan” statüsündelermiş.
Sadece bir örnek vereyim:
“İrlandalılar tarla sahibi olamazlarmış”.
Oysa İrlanda “viski ve bira” ülkesi.
Bunların hammaddesi ise uçsuz bucaksız tarlalarda yetişen “arpa”...
Bağımsızlık sonrası Güney İrlanda özellikle AB’ye tam üyelik sonrası “ekonomik mucize örneği” olarak gösteriliyordu.
Bu başarı hikâyesinin yaldızları son yıllarda döküldü.
Nedenleri Türkiye’ye de bir “uyarı”dır.
O konu başka yazıya...

DİN VE BAĞIMSIZLIK
DÖNELİM şu “ayrılma ve bağımsızlık” konusuna.
Güney bağımsız ama Kuzey hâlâ -ucundan kıyısından- “İngiltere’ye bağlı”.
Bunun nedeni ise kuzeyde Katolikler kadar Protestanların olması.
Ve o coğrafyaya nesiller öncesinden yerleşmiş olan toprak sahibi İngiliz zenginlerin varlığı.
Bu ikinciler “bağımsızlığa karşı” oldukları için bizdeki PKK’nın paraleli diyebileceğim İRA, bütün kanlı eylemlerine rağmen Kuzey İrlanda’yı İngiltere’den koparamadı.
“Özel ve özerk” bir yönetim var şimdi kuzeyde.
Silahlar ise susmuş durumda.
İRA’nın radikal kalıntıları hâlâ tek tük eylem koyuyorlar ama marjinalleştiler.



PUBLARDA MAÇ İZLEMEK
BAĞIMSIZ Güney’de İngilizler sevilmiyor.
İskoçlar aslında Britanya’nın kuzeye göçmüş İrlandalıların oradaki Pick’lerle karışımından oluşmuş.
İskoçya’ya da mezhep ayrılığını taşımışlar.
Futbol ile devam edelim.
Örneğin...
İskoçya’nın “Celtic” futbol takımı “Katolik”lerindir.
“Glascow Rangers” ise “Protestan”ların.
Bu iki takım arasında geçirgenliği olmayan bir mezhep duvarı yükselirdi.
Celtic’te bir Protestan, Glascow Rangers’ta bir Katolik top koşturamazdı. Bu kuralın kabuğu 1980’li yıllarda kırılabildi.
Avrupa Şampiyon Kulüpler finalini bir “Pub”da halkla birlikte izledim.
Ellerinde isli koyu renk İrlanda bira bardakları bağırıp çağırıyorlardı.
Yarıya yakını İngiltere şampiyonu Chelsea’yi destekliyordu.
Çoğunluğu ise Alman Bayern Munich’i.
Aslında İngilizleri sevmeseler de bu bölünmüşlüğün sebebi 2. Dünya savaşı boyunca Alman uçaklarının ardı arkası kesilmeyen hava akınlarında bombalarıyla 1 milyon İrlandalıyı öldürmüş olmaları.
Zaten Publara her ikisi de İrlanda takımı olan Avrupa “Rugby” şampiyon finalistleri için gelmişler. Dikkatimi çekti İrlandaca değil İngilizce bağırıyorlardı.



KÜRTÇE VE İRLANDACA
İRLANDA’DA halkın sadece yüzde 5’i ana dili İrlandaca biliyor.
Onlar bile genellikle İngilizce konuşmaktalar. Çünkü günlük hayatta her şey İngilizce... İrlandaca unutulmakta.
Bu gidişle yok olur.
“Ölü diller” diye anılan “Latince” ve “eski Yunanca”nın kaderini paylaşır.
PKK, KKC ve BDP’nin “anadil Kürtçe eğitim” isteklerini İrlanda örneği daha net izah ediyor.
Gerçi İrlanda bir ada, orada İrlandaca biterse “ölü dil” olması kaçınılmaz.
Çünkü konuşanı kalmaz.
Dünyaya dağılmış İrlandalılar zaten ana dillerini bilmiyorlar. Diaspora İrlandalıları nesillerdir bulundukları ülkenin dilini konuşuyorlar.
Büyük çoğunluğu ABD’de...
Kürtçe ise sadece Türkiye’de konuşuluyor değil.
Kuzey Irak, İran, Suriye’de Kürtçe konuşan Kürt toplulukları var. Türkiye içine bakalım.
Kürtçe anadil olarak eğitime konulmazsa ne olur?
Kürtçe gene yaşayan dil olarak varlığını komşu coğrafyalarda sürdürür ama Anadolu’da yaşlanan nesillerin dili olarak ve yaygınlığını yitirerek bir süre daha varlığını devam ettirir.
Ya Kürtçe ana dilde eğitim olursa!
Cevap için yazının “Publarda futbol izlenimlerine” bakınız.
Neden İrlandaca değil İngilizce bağırıyorlardı?
Ülkede hayat İngilizce akarken, bilim dili İngilizceyken İrlandaca sadece “yerel dil” olmaktan öte işleve sahip değil.
Türkiye’de bu gerçeğin daha da altı çizilmiş, vurgulanmıştır.
Büyükşehir AVM’sinde, restoranında, dükkânında, fabrikasında, hastanesinde, gazetesinde, TV’sinde iş bulmak için Kürtçe mi, Türkçe mi geçer dildir?
Türkiye’nin diğer bölgelerindeki Kürt sayısının Güneydoğu’daki Kürt nüfusu çok kez katlaması bunun göstergesidir.
Aklın yolu “ayrılma” türküleri söylemek değil, hepimizin bir arada özgür, eşit, demokrasi nimetlerini paylaşarak mutlu yaşayacağımız sevgi ve saygıya dayalı bir Türkiye oluşturmaktır