|
Batman’da yerel gazete çıkaran bir arkadaşım ile geçenlerde sohbet ediyorduk. Sohbet sırasında, “Doğu’da işçilerin hangi koşullarda çalıştığını biliyor musun?” diye sordu. Ben de, bildiğim kadarını söyledim. Fakat, arkadaşın anlattıkları beni dahi şaşırttı.
Batman’ın merkez ve ilçelerinde, özellikle kapatılan Tekel işletmelerinin binalarında tekstil atölyeleri kurulmuş. Patronlar buralara kira ödemiyor. Birkaç lira, sembolik kira ödüyorlar. Keza elektrik, su ücretleri de öyle. Bir de, buradaki patronlara devlet teşvik veriyor. Bu koşullarda, patronlar aylığı 300 TL’ ye işçi çalıştırıyorlar. Üstelik, işçiler günde 12 saat çalışıyor. Tam bir patron cenneti.
Kölelik koşullarında çalıştırılan işçilerin önemli bir bölümü çocuk yaşta ve çok sayıda kadın çalıştırılıyor.
Sömürüde İŞKUR’un da rolü var. Diğer birçok yerde yaptığı gibi, iş için müracaat edenlere, iş eğitimi alacaksın diye, bu taşeron firmalara gönderiyor ve işçi ücretini İŞKUR’dan alıyor. Patronlara böyle bir kıyak da yapılıyor. Yani, işçi patrona çalışıyor, ücretini İŞKUR ödüyor. Günde 15 TL veriyormuş.
Buradaki patronlar, İstanbul’daki büyük firmalar için tekstil üretiyorlar. Her bir taşeron firmada en azından 250-300 işçi çalışıyor. Ünlü markalar, buradaki taşeron firmalara ürünlerini diktiriyor ve burada üretilen ürünler ünlü mağazaların vitrinlerini süslüyor.
HEY Tekstil’in de burada fabrikası varmış. Şimdi kapanmış. HEY Tekstil, işçilere asgari ücret veriyor diye, seviliyormuş. Muhtemelen, Batman’daki HEY Tekstil işçilerinin de patrondan alacakları vardır ama onlar İstanbul’daki gibi direnemiyorlar. Koşullar İstanbul’dakinden daha sert.
Batman işçilerinin durumu Çin’de barakalarda yatırılıp, günde üç, beş dolara çalıştırılan işçilere benziyor. Burada, sadece işçiler barakalarda değil, kendi evlerinde kalıyor.
AKP Hükümeti, bu tür çalışmayı, Kürt halkının kalkınması için uygulamaya soktuğunu söylüyor. Fakat, burada üretilen artı-değer, İstanbul’a, hatta batılı ülkelere aktarılıyor. Kürt işçilere kalan ayda 300 bilemedin 500 TL kölelik ücreti. Bölgesel asgari ücret fiilen uygulanıyor.
Kürt işçilerle sendikalar da ilgilenmiyor.
Batman’da yaşananlar, Doğu’da birçok il ve ilçede yaşanıyor.
AKP, “Kürt halkına yardım ediyorum” propagandası yaparken, Kürt işçileri aşırı sömürüp, patronlara sermaye biriktirme koşullarını oluşturmuş. Böylece, örneğin, tekstil patronları batılı rakipleri karşısında avantaj elde etmiş oluyor.
Üstelik, burada açılan taşeron atölyelerin patronlarının çoğu da, Batmanlı değil. Yerel patronlar da ya AKP’li ya da pastadan pay almak çin AKP’ye yanaşmış uyanıklar.
Örneğin, Doğu Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DOGÜNSİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, söz konusu uygulama başlayınca çok memnun olmuş; vergi, sigorta primleri, üretim yeri gibi harcamaların önemli bir kısmının devlet tarafından karşılanmasının bölgede hareketlilik yaşatacağını söyleyip, “Yeni teşvik paketi Doğu’yu Çin’e çevirebilir” demiş. İşçi maliyetlerinin 6. Bölge için önemli ölçüde düşürüldüğüne dikkat çeken Kadooğlu “Doğu ve Güneydoğu illerinin büyük bir kısmını kapsayan 6. Bölge’de bir işçinin maliyeti, vergi indirimleri, sigorta prim teşvikleri nedeniyle 600 dolardan yaklaşık olarak 350 dolara düşüyor. Bu da bölgemiz için işçi maliyeti 250 dolar civarında seyreden Çin ile önemli bir rekabet avantajı sağlayabilecek çok önemli bir adımdır” diye eklemiş.
İşçileri sömürmede yarış. Kürt işçisi henüz Çin işçisi kadar sömürülmüyormuş ama yakında Çin işçisi kadar sömürüleceğinin müjdesini veriyor patronlar örgütü başkanı.
Bakalım patronlar sevinmeye ne kadar devam edecek?
|
