Bas�n �zg�r de�ilse halk da �zg�r de�ildir

09 Mart 2012 Cuma, 09:04

Sava� S�ZAL/Yeni �a�

Ba�bakan�n Sal� ��karmas�nda bu kez hedef bas�nd�. Tutuklu gazeteciler i�in sayd� d�kt�, yanl�� dedi falan. Arkas�ndan tepkiler patlad�. �nce �stanbul�da Tutuklu Gazetecilerle Dayan��ma Platformu, (TGDP) isim isim tutuklu gazetecileri yay�nlad�. Ard�ndan Uluslararas� Gazetecilik �rg�t�, CPJ veya T�rk�e terc�mesiyle Gazetecileri Koruma �rg�t�, Ba�bakan�a yan�t verdi. Gerisi de gelecektir emin olun.
Ama son g�nlerde ya�anan 28 �ubat tart��malar� bana T�rk bas�n�ndaki ��k��� hat�rlatt�. Bence T�rk bas�n� 28 �ubat�tan �ok �nce ve hatta 12 Eyl�l �ncesi ��km��t�. Yeni neslin hat�rlayaca��n� sanm�yorum ama 1980 �ncesi rahmetli Kemal Il�cak��n Terc�man gazetesi, T�rk k�lt�r�ne k��eyi d�nme edebiyat�n� sokmu�tu. Onlar verdikleri hediyelerle falan halka k��eyi d�nd�r�yorlard�. Daha sonra gazeteleri z�ccaciye d�kk�n�na �eviren masa �rt�s�, ansiklopedi, g�zl�k kampanyalar�n�n anas� da bu giri�im olmu�tu. 1980 sonras� tabak �anak veren gazetelerin aksine Kemal Bey, benim bildi�im kadar�yla bir okuruna �ekili�le �zel u�ak bile vermi�ti.
12 Eyl�l ve sonras�ndaki �zal��n askeri y�netim korumas� alt�ndaki iktidar� da ba�ta bas�na bask� uygulam��, gazeteler o y�zden magazine kaym��t�. Akl�ma gelmi�ken alt�n� �izeyim; askeri bug�n d��man g�ren AKP�nin mimar� baz� �zal karde�ler, Turgut Bey�in asker g�lgesindeki ba�bakanl���na nedense o zaman ses ��karmam��lard�? Bu d�nemde �zmir�den gelen Din� Bilgin�in �stanbul�da gazete ��karmas� �nlenmek istenmi� ancak ba�ar�l� olunamam��t�. Mecidiyek�y�deki o iki katl� binada bas�lan Sabah�taki heyecan� unutamam.
Ama bas�nda bir yozla�ma art�k g�zlerden ka�m�yordu. Gazeteler haber yapamad�klar� i�in paray� �Bal Mahmut�luk yapan k��e yazarlar�na veriyordu. Astronomik rakamlarla k��e yazar� transferleri ba�lam��t�. Hatta bir yaz �stanbul�a geldi�imde Sabah�ta muhabirler aras�nda tensikat, yani adam ��karma haz�rl�klar� yap�l�rken ben Din� Bilgin�e �� k��e yazar� ��karsan�z 50 muhabiri i�te tutars�n�z deyince, k��e yazarlar� beni par�alayacakt�.
�unu kabul etmeniz gerek, ger�ekte T�rkiye�de uluslararas� anlam ve standartta gazetecilik ve habercilik kalmad�. Bak�n ben Washington�da 32 y�ld�r gazetecilik yap�yorum. Burada bir temel kural vard�r. Patronlar ve muhabir ile k��e yazar� ve gazete �al��anlar� bir grup veya ki�iden para alamazlar. ABD Kongresi, Beyaz Saray veya D��i�leri Bakanl��� gibi bir resmi kurumdaki toplant�lar� izlemek i�in doldurdu�unuz ba�vuru formlar�ndaki sorularda, gelirinizin ne kadar�n� gazetecilikten kazand���n�z falan gibi ayr�nt�l� maddeler var.
Daha burada sayamayaca��m bir s�r� s�k� kural. Sonra burada gazeteciler bordroda ba�ka g�sterilip, aydan aya kese k���d�nda ba�ka maa� alm�yor. Gazetecilerin �al��t�klar� masalar da bizimkilerin yan�nda falan y�rek yakar. Burada yar��, habercilik alan�ndad�r. �ylesine ajans habercili�i falan yoktur. Yoktur derken yanl�� anlamay�n, her gazetenin �zel haberleri vard�r. Gazeteler ayn� haberi payla�maz. Birbirlerinden farkl� olmak i�in haberi takla att�r�p man�eti ve paragraflar�n yerini de�i�tirerek kullanmaz. Zaten buna ajanslar da izin vermez.
Gazeteler siyasete bula�maz m�? Tabii bula��r. Ama gizli sakl� de�il, se�im d�neminde biz �u aday� �u nedenlerle destekliyoruz diye birinci sayfadan sekiz s�tuna man�etten alenen a��klayarak.
Bence T�rk bas�n� tabii ki siyasete bula�acak, tabii ki siyaset�ileri ele�tirecek. Ancak �ncelikle kendimizi temizlemeliyiz. Biz temiz olmal�y�z ki temiz toplum isteyebilelim. Ba�kas�n� ele�tirebilmek i�in bizim yolsuzluk ve haks�zl�klardan �rak olmam�z gerek. Bu da bug�nk� gazete patronlu�u ve patron yalakal��� sistemi ile olamaz.
Bug�n i�eride bulunan gazeteci say�s�, T�rkiye�nin bir y�z karas�d�r. Bug�n i�eride bulunan yeni se�ilmi� milletvekilleri, T�rkiye�nin bir ba�ka y�z karas�d�r. Ama biz sevgili okurum, y�zlerimiz o kadar karard� ki aynaya bak�p zenciye d�n��t���m�z� anlayabilecek kadar bile zeki de�iliz.