Nazım, CHP’deki “iç savaş”ın kurbanı mı oldu?

26 Şubat 2012 Pazar, 08:55

Atilla AKAR /Yurt

Biliyorum; CHP’nin şu esnada “Çok daha önemli” sorunları var. Lakin Kılıçdaroğlu’nun “Nazım Hikmet/Sabahattin Ali Açılımı” diyebileceğimiz beyanatı sonrası artık kendi tarihine istese de “İlgisiz” kalamaz. Ben de istedim ki, bunu “Fırsat” bilip biraz tarih çalışalım…

Bilindiği üzere Nazım Hikmet, 1938 yılında “Kara Harp Okulu” ve “Donanma Davası”ndan yargılanmıştır. 28 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılmıştır. 1950 yılında aftan yararlanarak bilfiil 12 yıldan fazla hapis yattıktan sonra serbest kalabilmiştir. Ancak “Nazım Hikmet gerçekte niçin hapis yatmıştır?” sorusunu sorduğumuzda karşımıza bambaşka bir “Gerçek” çıkmaktadır. Bu gerçek dönemin konjonktürü ve “Tek parti CHP’si” içindeki çatışmalarla doğrudan ilgilidir.

1938 çok “Kritik” bir yıldı. Sağlığı hızla bozulmakta olan Atatürk’ün yerine kimin “Reisicumhur” olacağı temel soruydu. Bu ise parti/devlet içinde bastırılmış çelişkileri su yüzüne çıkarmış ve ekipler birbirlerini tavsiye edebilmek için gayret sarf eder olmuşlardı.
Saflaşmada ordu gözünde prestij sahibi eski başbakan İsmet İnönü ile “CHP Genel Sekreteri” makamındaki, polise hâkim İçişleri Bakanı Şükrü Kaya kavgası belirleyici görünüyordu.

Dedikodu ve entrika çarkı işlemeye başlamıştı. O kadar ki ortalıkta İnönü’ye suikast hazırlanmakta olduğu iddiaları dahi dolaşıyordu. (Hatta bu eylem için agresif mizaçlı, Çengelköylü metresini vuran Sinop Mebusu Recep Zühtü’nün seçildiği söylenir.) Ancak tüm bu komplo ve tertipler boşa çıkacak, sonunda İnönü ordunun desteğiyle Çankaya’ya tırmanacaktı.

Aslına bakılırsa Nazım Hikmet’in bu kavgada en ufak bir rolü yoktu. Ancak onun ismi iktidar kliklerin “Örtülü savaş”ında kullanılmıştı. Diğer bir deyişle Nazım Hikmet bu savaşın bir “Tarafı” değil , kurbanıydı. Daha da açık konuşursak, Nazım Hikmet İsmet İnönü-Şükrü Kaya mücadelesinin bir sonucu olarak hapis yatmıştı.

Bu süreçte Şükrü Kaya önündeki tek engel olarak İnönü’yü görmektedir. İnönü’nün arkasında ise ordunun bir kesimi ve özellikle de Kara Harp Okulu öğrencileri vardır.
İnönü’nün Harbiye yakınlarında at gezintilerine çıkması bile buna yoruluyordu.

Bunun için ise rejime yönelik “Soldan bir tehdit varmış” havası yaratmak gerekiyordu. Askerler arasında, öğrenci yatakhanelerinde Nazım Hikmet imzalı sahte bildiriler dağıtılmaya başlandı. Amaç Harp Okulu’nu zan altında bırakıp, İnönü’ye verdikleri desteği engellemekti. Böylelikle Nazım Hikmet’in adı bir anda devlet içi kapışmaların merkezine oturuverdi. (Diğer bir neden ise Nazım Hikmet’in dayısının Kurtuluş Savaşı generali Ali Fuat Cebesoy oluşu idi ki, o da İnönü’yü destekleyenler arasındaydı.) Kazanlar bunun için kaynatılmıştı.

Maalesef sonunda olan güzide bir aydınımıza olmuştu. Dönemler, iktidarlar, partiler değişse bile aydınlar bu tarz kapışmalarda halen “Kurban” seçilmeye devam ediliyor galiba!..