Gül, Erdoğan ve 2014 senaryoları...

15 Aralık 2011 Perşembe, 06:35

Hasan Cemal /Milliyet

Erdoğan üç dönem milletvekilliği ilkesinden vazgeçebilir mi? Gül, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın altında başbakanlığı içine sindirir mi? Erdoğan’ın gönlünde başkanlık mı, yarı başkanlık mı yatıyor? Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlık şansı... Ali Babacan Ankara ya da İstanbul’a, Binali Yıldırım İzmir’e belediye başkanı mı?..



Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı olmak istiyor mu?
Elbette.
Ama nasıl?
Bugünkü anayasal yetkilerle mi? Yoksa anayasayı değiştirip Fransa’dakine benzer yarı başkanlık sistemiyle mi? Ya da Amerika’daki başkanlık düzeniyle mi?
Erdoğan’ın gönlünde Amerika’daki gibi başkanlık yatıyor. Ama kolay değil.
Anayasanın bugünkü yapısından yarı başkanlık daha kolay çıkabilir. Nitekim, 28 Şubat döneminde Cumhurbaşkanı Demirel de böylesine plan ve tasavvurlara sahipti.
Ama tutmadı.
Erdoğan’ınki tutabilir mi?
Bizim sistemi başkanlık sistemine dönüştürmenin epey zor olacağını düşünüyorum. Yarı başkanlık daha yakın ihtimal.
Bunun için Akparti gerekli çoğunluğa sahip mi?
Değil ama MHP’den sağlanacak altı yedi milletvekilinin desteğiyle anayasa değişiklikleri ucu ucuna Meclis’ten geçebilir.
Sıra sonra referanduma gelmiyor mu?
Böyle bir referandumun Erdoğan için çok güç olacağına ihtimal vermiyorum.
Özellikle 12 Haziran genel seçimlerinden beri Erdoğan’ın attığı ya da atmadığı her adımda bence 2014 senaryoları var. Şike yasasında olsun, Kürt sorunu ve PKK konusunda olsun kafasının arkasında hep oy meselesi var.
Peki, Çankaya’ya çıktı diyelim.
Akparti’nin başına kim gelecek?
Başbakan kim olacak?
Erdoğan’dan bir başkası, Akparti’nin seçim başarılarını devam ettirebilir mi? Özellikle bu sorunun Akparti kurmaylarını şimdiden kıvrandırdığını düşünüyorum.
Bu soru 2007’deki Erdoğan Çankaya’ya çıksın çıkmasın tartışmalarında da vardı, hatta belirleyici oldu.
Peki şimdi n’olacak?
Erdoğan’a gidip, memleketin ve partinin âli menfaatleri adına, Akparti’de milletvekilliğini üç dönemle sınırlayan kuralın değiştirilmesini isteyenler bile var.
Peki, Erdoğan geri döner mi?
Hiç sanmıyorum.
Kendi koyduğu, savunduğu bir ilkeyi çiğnemesi Kasımpaşalılığa da ters düşer çünkü...
Burada bir soru daha akla geliyor.
Erdoğan, başkanlık ya da yarı-başkanlık sistemi olmadan da, bugünkü yetkilerle Çankaya’ya çıkar mı?
Çıkmak ister.
Başka çaresi yok gibi.
Yakın geçmişe bakalım.
Özal, başkanlık sistemi istedi. Olmadı ama yine de Çankaya’ya çıktı. ANAP’ı ve memleketi Cumhurbaşkanı olarak yönetebileceğini sandı. Bu da olmadı. Hem partisi, hem memleket idaresi elinden çıktı.
Aynı akıbete Demirel uğradı. Çankaya’ya çıktı ama DYP ile memleket idaresi elinin altından kaydı gitti.
Aynı şey Erdoğan’ın da başına gelebilir mi?
Evet gelebilir.
Başbakanlık koltuğuna kim oturursa otursun -Cumhurbaşkanı Özal döneminde Başbakan Yıldırım Akbulut’u düşünün- bir süre sonra kendi oyununu oynamaya başlar.
Hele bu kişi Abdullah Gül olursa... Yetkilerini kullanır, Erdoğan kendini dışlanmış hissetmeye başlar.
Politika kulisinde, Erdoğan’ın Gül’ü 2014 senaryoları konusunda başbakan olarak ikna etmek isteyeceğine dair söylentiler dolaşıyor.
Gerçek payı var mı?
Olabilir.
Abdullah Gül ister mi?..
Erdoğan eğer yarı başkanlık sistemiyle Çankaya’ya çıkarsa, Gül niye onun altında adı var sanı yok bir başbakanlığa rıza göstersin ki?..
Bilemiyorum ama makul bir soru.
Gül olmadı ya da ikna edilemedi diyelim. O zaman başbakanlık koltuğuna kim oturur?
Bülent Arınç, Ali Babacan, Binali Yıldırım, bu önde gelen Akpartililerin milletvekilliği sona eriyor, Erdoğan gibi üçüncü dönemleri dolduğu için...
Kuliste Ali Babacan’ın adı, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olarak geçiyor. Ama İstanbul da olabilir, bu durumda da Kadir Topbaş’a Meclis yolu açılır diye ekleniyor.
Binali Yıldırım için de İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı diye tahminde bulunanlar var kuliste...
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’na gelince... Milletvekilliğinde henüz birinci dönemini yaşadığı için 2014 senaryolarında adı başbakan adayı olarak çok sık geçiyor.
Her şey bu kadar kolay mı?..
Demokrasilerde, hele Türkiye gibi bu kadar çabuk değişebilen tımarhane gibi bir memlekette, birkaç yıl öncesinden böylesine siyasal paylaşım hesapları yapılabilir mi?
Haklı bir soru.
Erdoğan anayasal sistemle oynayacak, kendisi Çankaya’ya çıkarken, kimini başbakan, kimini parti genel başkanı, kimini belediye başkanı yapacak...
Bu kadarı da olur mu?
Yoksa başkan babalık mı yatıyor Tayyip Erdoğan’ın gönlünde?..
Bilemiyorum.
Ama bildiğim bir şey var.
CHP muhalefeti o kadar acıklı bir durumda ki, 2014 senaryoları Erdoğan’ın dünyasında sanki önünde hiçbir engel yokmuş gibi şimdiden yazılıyor.