Tarihi bir g�n

12 Haziran 2011 Pazar, 08:34

Nuray Mert /Milliyet

Bu s�radan bir se�im de�il, �tarihi bir g�n.� Bu se�imin neden s�radan bir se�im olmad���n�, bug�ne kadar akl�m�z yetti�ince, dilimiz d�nd���nce anlatmaya �al��t�k. Ancak, se�im yasaklar� nedeniyle bug�n T�rkiye yerine, yine tarihi bir d�n�m noktas�nda olan Ortado�u�da olanlara dikkatinizi �ekmek istiyorum.

�fke patlamas�ndan ibaret de�il
Son alt� ayd�r, Arap d�nyas�nda ya�ananlar�n t�m�, T�rkiye i�in hayati �nem ta��yordu, son olarak Suriye�de ya�ananlar bizi krize daha da yakla�t�rd�. B�rak�n geni� Ortado�u co�rafyas�n�, kap� kom�usu �lkeler hakk�nda fazla fikri olmayan bir �lkede, son geli�melerin hakk�yla anla��lmas� ve anlat�lmas� son derece zor. Tam da bu nedenle, Suriye�de olanlar� sadece �otoriter bir rejime kar��, toplumun on y�llard�r biriken �fkesinin patlamas��ndan ibaret g�rebiliyoruz. Libya konusu da benzer bir �er�evede g�r�lm��t�, sonu�, i� sava� ve d�� m�dahale oldu. �imdilerde, ayn� senaryo, Suriye i�in piyasaya s�r�lm�� vaziyette. Oysa, bir diktat�rl��e kar�� ��kanlar ile dayan��mak hi�bir durumda kirli hesaplar�n taraf� olmakla sonu�lanmamal�.
Otoriter bir rejime kar�� durmak, onu ala�a�� etmek i�in beklenmedik siyasi ittifaklar olu�abilir, bunu do�al kar��lamak m�mk�n. Ancak T�rkiye kamuoyunun, Suriye�de kime kar��, kimin yan�nda durulabilece�i konusunda hi�bir fikri yok. �yle olunca, T�rkiye�nin Suriye�de ya�ananlara daha fazla m�dahil olmas� fikri, anlay�p dinlemeden, askeri m�dahale hevesine kadar savrulabiliyor.
Suriye�de, halihaz�rda, kanl� bir sindirme harek�t�na giri�mi� rejime kar��, muhalefetin m�zakereye yana�mayan unsurlar� da, daha fazla kan d�k�lmesini g�ze alm�� vaziyette. Bu arada, muhalefet cephesi i�inde, 1982 y�l�nda Hama katliam�na maruz kalanlar ile o katliam�n ba� mimarlar�n�n yan yana yer ald���n� hat�rlatmakta fayda var. Yani, Suriye tablosu g�r�l�p/g�sterildi�inden daha kar���k ve karma��k.
T�rkiye�yi bu kar���k, bu karanl�k tablonun i�ine �ekmek i�in �insani gerek�eler�i �ne ��kar�p, perde arkas�n� g�rmezden gelenlerin cevaplamas� gereken �ok soru var. Ancak, daha �nemlisi, kimsenin T�rkiye�yi anlay�p dinlemeden kanl� bir tablonun i�ine s�r�kleme hakk�n�n olmamas�. Daha �nce de yazd�m, �kimse fikrini bozmas�n�, bu �lkede ya�ayan insanlar� sonu belirsiz kanl� ser�venlere s�r�klemeye, bunun k��k�rt�c�l���n� yapmaya kimsenin hakk� yok. Bahreyn�de ya�ananlara ses ��karmayan, 15 May�s Nakba g�n�nde L�bnan s�n�r�nda, daha sonra Golan tepelerindeki g�sterilerde Suriye s�n�r�nda �srail askerleri taraf�ndan �ld�r�lenleri sessizce ge�i�tirenlerin, s�z s�ylemeye y�zlerinin olmamas� gerekirken, �ordu Suriye�ye� naralar� atmalar� tam bir ikiy�zl�l�k �rne�i.

Suriye�yi yeniden tanzim �abas�
T�rkiye�de giderek daha a��k ifade edilmeye ba�layan, Suriye�ye m�dahale hevesinin ard�nda yatan nedenin, Esad rejimine kar��, yufka y�reklilik ve insan sevgisi olmad��� a��k. Bu hevesi k��k�rtan, Bat� d�nyas�n�n Suriye�yi yeniden tanzim etme �abas� i�inde aktif rol oynamak ve Ortado�u pastas�ndan pay almak hesab�. Daha k�t�s�, K�rt meselesini, Suriye denklemi �zerinden ��zme hevesi.

K�rt meselesini �d��ar�dan ��zme�
Asl�nda, bu yeni bir durum de�il, tam tersine, T�rkiye�de birileri, Ortado�u�daki geli�meleri her f�rsatta, K�rt meselesini �d��ar�dan ��zme� imk�n� olarak g�r�p de�erlendirmeye �al���yor. K�rt �evreleri de dahil olmak �zere, bir�oklar�nca, h�l� olumlu g�nderme yap�lan �zal d�nemi politikalar� da asl�nda ayn� zihniyetin farkl� bir a��l�m� mahiyetindeydi. Sonu�ta bu politikalar�n ba�ar�l� olmamas�, �zal politikalar�n� sorgulanmaktan azade k�ld�, dahas� hak etmedi�i bir olumluluk payesi kazand�rd�.
Oysa, konu a��kt�r, K�rt meselesi, K�rtler ad�na siyasal-toplumsal taleplerde bulunan, bunlar ad�na m�cadele eden t�m taraflar hesaba kat�larak, ama daha �nemlisi muhatap al�narak ��z�lebilir. D��ardakiler ile de�il, i�erdekiler ile konu�mak d���ndaki �abalar hem faydas�z, hem hakkaniyetsizdir. Dahas�, b�lgede baz� K�rtleri, di�er baz�lar�na kar�� k�rd�rma politikas�n�n u�ursuz imk�nlar� �oktan t�kenmi�tir. B�rak�n b�lgedeki denklemler �zerinden T�rkiye�deki K�rt meselesini, �birilerini tasfiye ederek� ���zme�ye kalkmay�, b�lgenin t�m�nde K�rtleri d��ar�da b�rakan denklemlerin sonu gelmi� g�z�kmektedir. Hakkaniyet bir yana, ger�ek budur. T�rkiye hesab�n� yaparken bu ger�e�i dikkate almak zorundad�r.
T�m bunlar�, siyaseti iktidar hesaplar� �zerinden yapanlara hat�rlatmak i�in s�yl�yorum. �te taraftan, siyasete insan ve hakkaniyet merkezinden bakanlar i�in �nemli olan, tabii ki, K�rt meselesinin ��z�m�n�n, sert ger�ekler/ kirli hesaplar �zerinden de�il, toplumsal bar�� perspektifinden hareketle in�as�d�r.